ضماد پختهء او جهة خنازير وتعقد عصب وبا سركه ونمك جهة قروح رطبه وبا عسل جهة گزيدن سگ ديوانه وبا گرسنه جهة گزيدن ابن عروس و طلاى او با برگ خشخاش جهة اخراج استخوان شكستهء ريزه شده مؤثر وشير انجير منهل قوى وخطرناك ومنجمد كنندهء گل ذائب وآب كنندهء گل منجمد است واكتحال او جهة نزول آب وحمول او با زردهء تخم مرغ وموم تدرحيض ومنقى رحم ومخرج جنين وضماد او با حلبه جهة نقرس بارد وبا آرد جو جالى جرب متقرح وقو با وگلف وبهق وطلاى او جهة گزيدن هوام وسگ ديوانه وسنون او جهة دندان متاكله ودرد آن وبا بيه جهة قطع تا ليل مفيد وبرگ تازهء او جهة گزيدن سگ ديوانه وجهة التيام جراحات وخشك او با سركه جهة تقشر جلد وطلاى او با آب جهة ريختن موى وطبيخ او جهة تقويه استخوان كوفت يافته نافع وساير اجزاء آن را في الجمله نفعى ودر صرع وجنون ووسواس هست وثمرش قويتر است وچون انجير دانه را روز در سركهء خيسانيده وهر روز پنجعدد او با قدرى سركهء او بنوشند وبعضى را كوبيده ضماد نمايند جهة تحليل سپرز مجرب دانسته‌اند وچون با مساوى او گروكان كوبيده روزى بيست مثقال آن را بخورند بالخاصيه اطلاق مىنمايد ومجربست ومضر جكر ضعيف ومصلحش گردكان وصعتر وانيسون وصملح انجير تازه سكنجبين وشربت ترنج وريباس وبدلش در ادويه ء شش مغز جلغوزه وقدر شربت از خشك او تا سى مثقال واز تازهء او يكرطل تيواج ختائى پوست درختيست شبيه بيوست درخت چنار وگونيد پوست درخت لسان العصافير بلاد ختا است وظاهرا طاليفر باشد در آخر دويم گرم و خشك وقابض وبسيار تلخ وبا ماست چكيده وربوب قابضه جهة اسهال مزمن بارده وقطع خون بواسير وضماد او با سركه جهة درد سر واو رام رخوه وسنون او جهة درد دندان وتقويه لثه ء ونزلهء رطوبى وبخور او جهة رفع وباو طاعون عجيب الاثر است وبه دستور جهة بواسير وشقاق مقعذ ودرد آن ودرد رحم وفرزجهء او جهة قطع سيلان رحم وحيض مفيد است ونيم مثقال آن را با يك مثقال زيو فر در حبس اسهال مجربست وقدر شربتش تا يك مثقال ومضر محرورين ومعطش ومورث التهاب احشا ومصلحش كتيرا وربوب فواكه است تيهو اسم فارسى تيحوحست تيغال ويتهال نيز نامند وآن شكر تيغال است تين احمق جمير است تين الفيل جوز الستر واست تيس برنر است تيقلياس اسم يونانى خنثى است تيدى اسم هندى جراد است تيحبات اسم هندى سليخه است تيرج اسم هندى سازج است تيدوكى ككرى اسم هندى آبنوش است تين افرنجى بلغة مصر رقع يمانيست جرف الثاء ثافسيا صمغ نباتيست سفيد رنگ ووتند وتلخ وبسيار تند شبيه بانزروت وتند وتلخ وبسيار تند بو ونبات او شبيه برازيانه وگلش سفيد وتخمش مثل انجره وبا اندك عرض ودر اطراف شعبهاى او مثل اكليل وشبت بيخش غليظ وبسيار تند وتلخ ومنبت او كوهاى سخت ودر تنكابن او الموت جرند وبديلمى تمبلى نامند وبيخ آن را زخم كرده رطوبه آن را بعد از انجماد ميگيرند وبعض مجموع آن نبات را افشرده وعصاره ميكيرند وآخرين متخلخل وسبز مايل بسياهى مىباشد در آخر سيم گرم و خشك وبا رطوبت فضليه ومنقى ومسهل بلغم غليظ وجهة درد پهلود بطلان اشتها وتحليل رياح وسدد وضمادا او جهة داء الثعلب ورويانيدن موى ودرد زانو وامثال آن وبا هموزن او موم وكندر جهة اسقاط بواسير وجهة قلع آثار سياهى وبنفشى وكبودى جلد وبا عسل جهة جرب متقرح وبا كوكرد جهة انفجار ورم صلب نافع وزياده از دو ساعت نبايد گذاشت وقدر شربتش تا پنجقيراط وپوست بيخ او در افعال مثل صمغ اوست وچون ريزه كرده در روغن زيتون بجوشانند جهة تقوية عصب ودرد مفاصل وآشاميدن او جهة فالج بغايت مفيد وقدر شربت از پوست بيخ او وجرم او تا نه قيراط واكثار او مورث ورم حلق ومعده واحتباس بول وعروض ضيق النفس وغشى ومصلحش شير تازه و لعاب بزرقطونا وبدلش درداء الثعلب حرف بابلى وگويند بالخاصيه تخم سداب رفع مضرت او مىكند وچون گياه وساق او را داخل در اغذيه كنند بمرتبهء احداث حرارت كند كه در زمستان محتاج بپوشش نباشند ورنگ رخسار را سرخ كند وجهة اكثر امراض باردهء رحم نافع واو غير صمغ سداب برتيست چه سداب بريرا صفات غير اوست ثاقب الحجر بسفايح است ثام لوبيا است ثاسوس بيونانى مرزنجوش است ثالقيس بيونانى حرف بابلى است نخجير بجيم لاى چيزهاى افشرده است وقوتش متوسط است ما بين عصاره وجرم انجير وبه از مطلق نخجير مراد لاى آب انگور است وآنقابض وضماد شن با نمك جهة ورم حار وورم صلب وورم پستان وحقنهء او جهة قرحهء امعاء واسهال مزمن وسيلان رطوبات رحم وآشاميدن برشته كردهء او با دانهاى انگور كه در او يافت شود جهة قرحهء امعأ واسهال بغايت؟؟
ثخين آنچه غليظ باشد ثدى ضرع است ثريا بلغة اندلس ابريقا ونست ثريد نانيست كه در آب گوشت ريختهء تناو لنمايند و؟؟
بر آنچه در دوغ وشربنها وغير آن كنند ثغلب به فارسى روباه نامند وآن حيوانيست معروف پوست او در كرمى قريب بسمورد وجهة مرطوبين ومبرودين ونطول ونطول طبيخ زنده ومذبوح او جهة درد مفاصل وطبيخ زنده قويتر خصوصا كه در روغن زيتون جنوشانيده باشند جهة تعقد وصلابت مفاصل نافع وباعث راه رفتن اطفال ورفع اعيا وآشاميدن يك مثقال از شيرا او كه خشك كرده باشند با آب وعسل جهة ربو وسرفه و