كنيه كه معمولا، توأم با تجليل و تعظيم، مشعر بر نام پدر يا مادر يا يادآورنده خاطره اى از خاطرات زيباى فرزند است. امام محمد تقى (عليه السلام) علاوه بر كنيه " ابو جعفر ثانى " (كه نخستين ابو جعفر، امام محمد باقر (عليه السلام) پيشواى پنجم مى باشد) داراى القاب متعددى است كه به چهار لقب معروف ايشان اشاره مى گردد:
1. جواد:
كلمه اى است كه از لفظ " جود " گرفته شده است و به معناى بخشنده و بخشايشگر و ايثار كننده در راه خدا و خلق، آمده است.
امام جواد (عليه السلام) دست بخشنده و بصيرت كامل در راه شناسايى نيازمندان داشت و مردم از عطايا و عنايات و مهر و محبت‌هاى او بهره ها مى جستند.
على ابن عيسى اربلى صاحب كشف الغمة گويد:
" امام جواد (عليه السلام) سرور بخشندگان و مصداق كامل بخشندگى و كرامت بود. چون احسان و كرامت از سجايا و خصايص ذاتى و طبايع ملكوتى ائمهء طاهرين (عليه السلام) بوده و هم آنانند كه درياى فضل و كرم الهى مى باشند... ".
2. تقى:
از كلمهء تقوا ووقايه گرفته شده است كه به معناى خود نگهدارى و پرهيز و پروا از گناه آمده است. وجود پر فيض امام (عليه السلام)، منبع تقوا و پرهيزكارى و آموزنده راه سداد و كمال و خود نگهدارى و پارسايى بود كه دوست و دشمن در آن اتفاق نظر داشتند.
3. مرتضى:
از كلمه " رضا " مأخوذ است، يعنى خشنودى، برگزيده و انتخاب شده از ميان مردم، چون امام بزرگوار، امتيازات روحى و شايستگيهاى فوق العادهء معنوى داشت ممتاز و منتخب بود كه هم خدا از او راضى و خشنود بود، و هم بندگان صالح و شايستهء خدا.
4. قانع:
كلمه اى است كه از " قنوع " و " قناعت " آمده است: يعنى به هر آنچه كه در راه خدا پيش