باشد و اگر قرار بگذارند كه مثلا صد من از ميوهها مثلا مال مالك و بقيه مال كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است.
(مسأله 2252): لازم نيست قرار معامله مساقات را پيش از ظاهر شدن حاصل بگذارند، بلكه اگر بعد از ظاهر شدن هم بگذارند، چنانچه كارى مانده باشد كه براى زيادى حاصل يا بهتر شدن آن يا سالم ماندنش از آفات لازم باشد، معامله صحيح است ولى اگر اين چنين كارى باقى نمانده باشد، هر چند كارى كه مانند آبيارى كه براى تربيت درخت لازم است يا چيدن ميوه يا نگهدارى از آن باقى مانده باشد، صحت معامله محل اشكال است.
(مسأله 2253): معامله مساقات در بوته خربزه و خيار و مانند اينها بنابر اظهر صحيح است.
(مسأله 2254): درختى كه از آب باران يا رطوبت زمين استفاده مىكند و به آبيارى احتياج ندارد، اگر به كارهاى ديگر مانند آنچه در مسأله (2252) گذشت محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحيح است.
(مسأله 2255): دو نفرى كه مساقات كردهاند، با رضايت يكديگر مىتوانند معامله را به هم بزنند، و نيز اگر در ضمن قرارداد مساقات شرط كنند كه هر دو يا يكى از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند، مطابق قرارى كه گذاشتهاند بهم زدن معامله اشكال ندارد، و اگر در ضمن معامله مساقات شرطى كننند و آن شرط عملى نشود، كسى كه براى نفع او شرط كردهاند، مىتواند معامله را به هم بزند.
(مسأله 2256): اگر مالك بميرد، معامله مساقات به هم نمىخورد و ورثهاش بجاى او هستند.
(مسأله 2257): اگر كسى كه تربيت درختها به او واگذار شده بميرد، چنانچه در عقد، قيد و شرط نكرده باشند كه خودش آنها را تربيت كند،