پس خود را بلباس پيچيده استراحت كنند تا عرق خشكشود واحتياط از هوا بسيار بايد نمود ومجموع آب چينى را در عرض شبانه روزى صرف كنند بعضى را گرم يا نبات وبى نبات وقدرى سرو بجاى آب وقدرى را طعام باو طنج نمايند وبايد اصلا آب درمدت خوردن چينى ميل نكند وبعد از فراغ بجاى آب چند در بايد عرق بيد مشك وگلاب وعرق گاو زبان وعرق رازيانه بحسب هر مزاجى بنوشند وقبل از يك هفته البته آب نبايد خورد وبحمام نبايد رفت ودر اثناى خوردن چينى بجهة ضرورتى حمام جايز است بشرط سرعة خروج وهر چند ايام نخوردن آب زياده باشد بهتر است ودر تعريق مراعات بنيه وحالات شرط است بعضيرا هر روز جايز است وبعضى وقتى دون وقتى وهرگاه علة در عضوى بوده شامل تمام بدن نباشد هر روز همان عضورا بجاز چينى بدارند وچون خواهند كه معلوم كنند كه آب بنصف رسيده است يا نه بايد ثقبه در وسط سرپوش ديگ كرده بخمير مسدود كنند ونصف آب مقرر را با چوب چينى در ديگ ريخته چوبى باريك اندازه گرفته موضع اندازه را لثه پيچيده بعد از ان نصف ديگر آب بريزند وبعد از جوشيدن بقدريكه بوقت امتحان رسد آن چوب را از ثقبهء سرپوش فرو برده ملاحظه موضع لته پيچيده نموده از رطوبة وعدم رطوبة لته مشخص نمايند وبتجربه رسيده است كه چون يكمن شاه هيمهء خشك بقدر چراغى بسوزانند آب بنصف مىرسد وبايد هر روز ويك چوب چينى را از لاى واز درد مطبوخ سابق او پاك كرده هر چه مضمحل نشده رنگش سياه نگشته باشد اضافهء چوب خنى لاحق نمايند كه باعث قوة آن مىگردد وبعضى فرموده اند كه بايد يكبار هر روز جوشيده آن را خشك كرده بار ديگر به دستور سابق جوشانيده بنوشند وباعتقاد وحقير آنكه اگر ورا بعد از فراغ خوردن چينى بجوشانند وبجاى آب وعرقها مدتى بنوشند در بعضى امراض مستحكمه بغاية نافع وبهتر از گلاب وساير عرقهاست ومدة ومدت پرهيز اقل آن دو ماه واكثر يك سال ومتوسط شش ماه بايد ودر ايام پرهيز احتباب از لبنيات سواى روغن از جميع ترشيها وسبزيها وميوهاى تازه لازمست وشيرينى بافراط خوب نيست وتا چهل بوم جماع نبايد كرد واعراض نفسائى مثل هم وغم وغضب مفرط بغاية مضراست وانچه بخاطر قاطر مىرسد انستكه پرهيز بايد موافق علة ومزاج باشد چه محرور المزاج را شربت انارين وبعضى از بقول بارده وبر شير تا خفيف داده واصلا ضررى مشاهده ننموده بلكه باعث تعديل گشته بو بهترين اوقات استعمال او مبرود المزاج را فصل بهار ومخرور اوسط پائيز است وساير خواص واحوال چوب چينى در مفردات مذكور شد دستور آشاميدن چوب چينى بطريق قهوه جوشانيدن او بطرقيست كه مذكور شد ومقدار او تا هفت مثقال كافيست وآب او تا نهصد مثقال كه بنصف رسد وهيمه تا پنج چهار يك تبريز آب را بنصف ميرساند وشروط به دستور يست كه مذكور گرديد از نخوردن آب ونرفتن حمام ونكردن حماع وامثال آن ودرين دستور اصلا ضررى در هيچ مزاج مظنون نمىگردد وقلة مقدار وكثرت آن وكمى وزيادتى آن بحسب هر مزاج وهر علتى متفاوتست وكليه بايد در ايام شرب او اصلا اب نخورد پس اگر آب زياده ميل شود زياده بايد گردد واگر كمتر خواهش كنند هيمه را زياده بسوزانند تا آب كمتر از نصف بماند وقوتش قويتر گردد واگر مطلب كمى قوت وكثرت شرب باشد كمتر بجوشانند تا آب بيشتر بماند وقوتش كمتر باشد واين قاعدهء عضميست بجهة توافق امزجه دستور نقوع چينى كه جهة محرور المزاج وخفقان وناقهين وتقوية اعضا وقوى وامزجهء اطفال وتقوية اعضا نافع است ودر فضل گرمى هوا موافق چوب چينى را از يك مثقال تا هشت مثقال بايد سوهان نمود ودر عرقهاى مناسبه وادويهء موافقه سه شبانه روز در شيشه وامثال آن خيسانيده وكرر برهم زد پس صاف نموده نوشيد هر گاه جهة خفقان حار وامزجه وامراض حاره باشد با صندل سفيد وگشنيز خشك وگلسرخ بالسويه بقدر چينى در گلاب يا عرق نيلوفريا عرق بيد مشك وعرق گاو زبان ارچهل پنج مثقال تا نود مثقال بخيسانند وبا اشربهء مناسبه در هر امرى بنوشند وهمچنين هر گاه بجهة علة عضوى دهند بادواى مناسب آن عضو بخيسانيد وهر چه بعد از سه روز صاف كرده باشند جرم او در آبسه يا عرق مناسب بقدر ضرروة خيسانيده بجاى آب در ايام شرب لقوع بنوشند وقدر چينى بجهة اطفال از يك مثقال تا چهار مثقال وغير اطفال از چهار مثقال تا هشت مثقال باشد دستور حلواى چينى چوب چينى از تافته گذارنيده با نشاسته با شيرهء برنج وشكر وروغن تازه حلوا ترتيب دهند واگر تسخين مطلب باشد دارچينى وزر نباد وتخم ففر گنجشك وامثال آن قدرى اضافه كنند وبايد از جرم چينى قدر هر شربتى زياده از سه مثقال نباشد واستعمال جرم او جهة صاحب سدهء احشا مضر است ونفعى كه در چينى متصور است با آب اوست وانسب انستكه قدرى معتدبه او را كوبيده سه روز خيسانيده بجوشانند وحلوا را با آب او ترتيب دهند ودر معاجين عسل نمعجون را با آب او بقوام آورده جرم او را استعمال ننمايند وحقير مشاهده نموده كه جمعى بجهة نفع عاجل از جرم او را استعمال نموده بقدرى نتفع شدند اما از احداث سدد غافل وبعد از مدتى بنكال او رسيدند وسفوف او جهة رطوبة مفرط معده واسهال بلغمى نافعست دستور اشاميدن حشبه در تشخيصات مذكور شد كه عشبة النار ياسمين بريست وچون مغربى از او قويتر است لهذا در انيز مان آشاميدن آن قسم بطريق مخصوص متعارف شده است استعمال آنكه هر روز پنج مثقال را بقدر جوجى ريزه كرده با گلاب وعرق بيد مشك وعرق رازيانه از هر يك نود مثقال يكشب
(٢٧٨)