معرفت و انكار - سازگارى و اظهار دشمنى - حفظ الغيب و مكر - راز دارى و افشاء سر - بر و عقوق - حقيقت و تسويف (1) - معروف و منكر - تقيه واذاعه - انصاف و ظلم - خوش نفسى و حسد - پاكيزگى و ناپاكى - شرم و بى شرمى - ميانه‌روى و اسراف - آسايش و رنج - آسانى و سختى - امنيت و آشوب - اعتدال و زياده روى - حكمت و هوى - وقار و سبكى - سعادت و شقاوت - توبه و اصرار به گناه - مخافت (2) وتهاون - دعا و استنكاف نشاط و كسالت - شادمانى و غم - الفت و جدائى - سخاوت و بخل - خشوع و خود پسندى - راستگوئى (3) و سخن چينى - استغفار واغترار - زيركى و حماقت.
اى هشام اين صفات نيك در كسى جز پيمبر يا وصيش يا مؤمنى كه خداوند قلبش را براى ايمان آزمايش كرده جمع نشود و بقيه مؤمنين هر يك از ايشان فاقد بعضى از جنود عقل نباشند تا وقتى كه عقل آن مؤمن كامل گردد و از صفات جهل نجات يابد آنگاه در درجه اعلى با پيغمبران و اوصياى ايشان خواهد بود. خداوند ما وشما را به طاعتش موفق گرداند.
ناگفته نماند كه تعداد جنود عقل و جهل مطابق نسخه بحار الانوار به هفتاد پنج نمىرسد و در روايت اصول كافى اضافاتى ديده مىشود كه ذيلا نگاشته مىشود و بعضى از اعمال و كارهايى كه از آثار جنود عقل و جهل است در روايت اصول كافى در رديف جنود آنها شمرده شده. شايد سرش اين باشد كه اين اعمال نمايش نورانيت عقل و تاريكى جهل و سپاه نورانى و ظلمانى آن دو را ميدهند - دقت فرمائيد. به هر حال اضافات عبارت از اين امور است:
رحمت و غضب، فهم و حماقت، حب و بغض، صدق و كذب، حق و باطل، امانت و خيانت، نماز و اضاعه آن، روزه و افطار، جهاد ونكول (خوددارى از جهاد)،