وام مؤثر در قتل موش مجرب دانستهاند ومضر ريه ومصلحش عناب وقدر شربت از آبش نيم مثقال واز برگش يك مثقال لؤلؤ به فارسى مرواريد وبتركى اتچى نامند وبزرك مقدار او مسمى بدر است وآنچه در صدفى منحصر بيكى باشد باوجود بزرگى در يتيم نامند وگويند تا سه مثقال ممكن است از او خواص اوست كه چون در صدف بنهايت نمو رسد باز بتدريج بتحليل مىرود وبهترين او عمانى سفيد برزگست مدور وزبونترين او آنچه سباه وريزه ومايل بسياهى باشد وغير مدور وزرد وسورا خدا را ومستعمل اطبانيست وروغن وعرق ابويهاى كريهه مضر او وجوشانيدن او در آب برنج كه از او ياد شد وماليدن بسنباده رافع چرك اوست ورافع زردى او واز اسرار است در آخر دوم سرد وخشك ودر تفريح قويرت از طلا وغواص در اجزاء بدن وملطف ومقوى اعضا ورافع انواع خفقان وخوف وفرغ سوداوى وجهة اسهال مرارى دو موى وضعف جگر وكرده وامراض دل وبدبوئى دهان حصاة وحرقة البول وسدد ويرقان ورفع سموم ووسواس وجنون وربو وذر ور او جهة قطع سيلان اعضا والتيام زخمها اكتحال او جهة رمد وسلاق وضلله وچشم وبياض وسبل وكمنه وسنون او جهة پاك كردن دندان وتقوية لثه وطلاى محلول او بقول ارسطو رافع برص است در تطليهء اول وغير محلول او جهة جذام وجميع آثار وفزرجهء او جهة پاك كردن دندان وتقوية لثه وطلاى محلول او بقول ارسطو ورافع برص است در تطليهء اول وغير محلول او جهة جذام وجميع آثار وفرزجهء او را جهة منع حمل مجرب دانستهاند ونگاهداشتن او مقوى دل ودر دهان داشتن او جهة ازالهء غم وضعف دل گويند مؤثر ومضر مثانه ومصلحش بسد است وقدر شربتش تا نيم مثقال وبدلش صدف سفيد وطريق حلى او در طريق پنجم از دستور اول مذكور است لو عجيد يطوس اظهر آنست كه قسم برى لنجيطس باشد وابن تلميذ ومحمد بن احمد گويند گياهيست برگش شبيه به برگ اسقولو قندريون وتخمش مثلث وبرى وبستانى مىباشد وبرى او را حرارة غالب وشرب برگ خشك او وضماد پوست او با سركه جهة جرب مجربست لوف لغة عربيست وبه فارسى فيل گوش نامند وسه قسم مىباشد يكى بزرگ ولوف الحيه نامند چه ساق او مانند مار ابلق است برگش شبيه بلبلاب كبير وبا رنگهاى مختلف وشاخهاى او مانند عصا وساق او سطبر ومرقش وثمرش مانند خوشه در ابتداء سفيد وبعد از رسيدن زرد مىشود وبيخش مانند بلموس ومنتبش اماكن نمناك سايه دار در آخر دويم گرم وخشك ومخرج اخلاط لزجهء غليظه وملطف او ومفتح سدد وبغايت جالى و مدر بول وحصاة وبيخش جهة نفس الانتصاب وبا عسل جهة عسر بول وبا شراب جهة تحريك باه وضماد او بهترين ادويه سرطان ونواصير الانف او جهة ثقيه جراحات متعفن وزخمهاى تازه مفيد خصصا برگ وثمر او وعصارهء لوف جهة رفع بياض چشم كه از قرحه بهم رسيده باشد قوى الاثر است وشياف او جهة نواصير وحمول او جهة اخراج جنين وپخته او جهة شقاق مزمن ورفع آثار وآب خوشهء تازهء او با روغن زيتون مسكن درد گوش وبوئيدن گل او مسقط جنين وطلاى آب ريشه او بر بدن باعث منع نزديكى هوام خصوصا افعى ومضر جگر ومصلحش صمغ وشربتش يك درهم وبدلش افسنتين وشرب سى عدد دانهء با سركه در اسقاط جنين ومشيمه بيعديل ومحمد بن احمد گويد كه چون بيخ خشك لوف را با آرد كندم وروغن وخمير مايه نان كرده هر روز هفت مثقال تناول نمايند در رفع بواسير ظاهرى وباطنى مجرب است وقسم ثانى لوف را برك كوچك وپى الوان مختلفه وساقش بقدر شبرى وبنفش مىباشد وثمرش مانند قسم اول واو را لوف الجعدد وفيل جوش نامند حرارة او كمتر از اول واز آن خشكتر است وبيخ او قويترين اجزا وتا تقطيع قوى وجهة سينه وثقيه آن وضماد او با سركين كاو جهة نقرسى مفيد ودر ساير افعال مانند لوف الكبير است وچون بيخ تازهء او را با روغن زرد لغو بجوشانند تا سوخته شود ضمادش مسقط دانه بواسير است وقسم ثالث را لوف الصغير نامند واو بسيار كوچكتر از دو قسم كبير اوست وبرگ وگل او شبيه به آن وبيخش بقدر زيتون وقوى الحرارة قريب بدرجهء چهارم ومحرق ولذاع وقويتر از ساير اقسام وطلاى او قاطع دانه بواسير وثاليل وبرندهء گوشت فاسد وصحيح وطلاى روغن زيتونى كه ثمر وبيخ او را سائيده در آن جوشانيده بهترين ادويهء جذام وبا روغن بنفشه در رفع شوكه مجرب دانستهاند لوف الحيه ولوف السبط لوف الكبير است لوف الجعد لوف الصغير است لوفيون گياه حضض وبه فارسى فيلى زهره نامند لوقاين بيونانى شكوفه حماما است لوطوس ميسن است لوفيا بعبرانى حى العالم ونزد بعضى فنطوريون صغير است لوطوس اعزيا بيونانى حند قوقاى برى وبعبرانى بشنين است لو فرويس حجر قبطى است لو بارون شيطرجست لوطوس اغريون بيونانى حند قوقاى بستانيست لوقيا عقرب بحريست لوقافينس فالنجقين است لوهى بهندى آهن است لونك ولو بيه بهندى گياه خرفه است لوره بهندى جاورس است لوالا بهندى برويست لون بهندى نمك است لوميرى بهندى ثعلب است لولا بهندى سپستانست لهب بادنجان است لهو اسم هندى خوبست لها جوا بعبرانى اسم اين عرس است لهو قوعرا قيس شجر مصريست كه كازران استعمال مىنمايند ودر آب زود نرم مىشود سرد وخشك ومجفف بيلذع وقابض ومانع سيلان مواد وجهة جراحات تازه وكهنه ونزف الدم واسهال ودرد مثانه ونزف الدم ناقعست ليف اسم خيوطى شجرى محيط بر نخل ونارحيل ومقل وامثال آن واز مطلق آن مراد ليف خرماست وبهترين اواز نارحيل ونخل حجاز
(٢٣٥)