عرب و اختلاف شديد ميان مردم و پراكندگى در دين و دگرگونى در احوال آنان بگونهاى كه انسان از به جان هم افتادن مردم و تكه پاره كردن يكديگر هر صبح و شام آرزوى مرگ كند " (1) اين روايت بيانگر آن است كه مرض طاعون قبل از ترس شديدى است كه احتمالا همان جنگ عمومى است. اما اگر مطمئن باشيم كه شخص راوى عبارت هاى حديث را پس و پيش بيان نكرده باز هم با توجه به متن حديث و ابهامى كه در اين حوادث وجود دارد مشكل مىتوان گفت كه حوادث مذكور به شكل زنجيرهاى و پى در پى اتفاق خواهد افتاد.
آرى، مىتوان گفت كه بر اساس اين حديث دوره اى سخت و طاقت فرسا براى عربها و عموم مردم بوجود خواهد آمد كه اين سخن در ابعاد گوناگون سياسى، اقتصادى و امنيتى جلوه گر خواهد شد و چه بسا بيان اين شرائط اعلان پيدايش سال قحطى است كه در روايت بعدى امام صادق آن را بيان فرموده است:
" البته پيش روى قائم سالى خواهد بود كه مردم گرسنگى كشند و ترس و وحشت شديد از كشتار، آنان را فرا گيرد " (2) روايت بعدى روشن مىكند كه اين شرائط دشوار و فضاى جنگى ادامه مىيابد تا صيحه آسمانى در ماه مبارك رمضان و نزديك ظهور حضرت به گوش برسد.
از امام باقر (عليه السلام) نقل شده كه فرمود: " اهل شرق و غرب با يكديگر اختلاف كنند. آرى و اهل قبله نيز و مردم بر اثر ترس و وحشت، با مشكلات فراوانى روبرو شوند و به همان حال به سر برند تا آنگاه كه منادى از آسمان ندا دهد. پس هرگاه چنين شد كوچ كنيد كوچ " (3)