را ابقع، اصهب و سفيانى مىداند، در تعارض است بعلاوه مرحوم كلينى اين روايت را فقط تا " ولو با پاى پياده " نقل كرده و احتمال دارد قسمت آخر، اضافه يا تفسير بعضى راويان باشد كه با اصل روايت آميخته شده است. (1) جنبش سفيانى سفيانى از چهره هاى اصلى در نهضت حضرت مهدى (عليه السلام) است. او دشمن سرسخت و رو در روى حضرت است. هر چند كه امام (عليه السلام) در حقيقت با نيروهائى كه از سفيانى پشتيبانى مىكنند روبروست، همچنانكه بيان خواهد شد.
روايات با صراحت مىگويند كه خروج سفيانى از وعده هاى حتمى خداوند است.
در همين رابطه از امام زين العابدين (عليه السلام) روايت شده كه فرمود:
" ظهور قائم و خروج سفيانى از امور حتمى خداوند است و قائم ظهور نمىكند مگر پس از آمدن سفيانى " (2) رواياتى كه با الفاظ مختلف بيانگر خروج سفيانى ست فراوانند و تعدادى از آنها از الفاظ و تعابير يكسانى برخوردارند. اينك ما به ويژگيهاى شخصيت و جنبش او مىپردازيم، سپس روايات پيرامون سفيانى را مورد بررسى قرار مىدهيم.
اسم و نسب سفيانى دانشمندان اسلامى اتفاق نظر دارند كه نامگذارى او به " سفيانى " بخاطر نسبت او با ابوسفيان است چرا كه وى از تبار ابو سفيان است، همچنانكه به او فرزند زن