كلم كلم از كتابى قديمى كرنب به فارسى كلم وباصفهانى قمريت نامند بستانى وبرى وبحرى مىباشد وقنبيط قسمى از بستانى است و قسم معروف آن بيخش مانند چغندر و سبز و برگش سطبر و اصناف آن شامى و همدانى و موصلى واندلسى و مختلف الاشكال مىباشد و مجموع آن مركب القوى و در اول گرم و خشك و مبهى و نيكو كننده رخسار و مولد منى ومنوم و مانع صعود بخارات به دماغ و مانع مستى و باعث سرعت حركت اطفال و نيم پخت آن مسهل ومهرى آن قابض ورافع خمار و ارتعاش و سرفه مزمن و عصاره آن با ايرسا ونطرون مسهل و با شراب رافع سم افعى و خوردن آن هر روز به قدر يكوقيه رافع درد سپرز و گرفتگى آواز و آب مطبوخ آن منقى بدن و عروق و مسكن درد سر و جهت سرفه كهنه و درد كمر و زانو و ورم حجاب واحشاء تاريكى چشم كه بسبب بخارات و رطوبات باشد نافع و مضر سوداوى مزاج وبواسير ومولد سودا و خون غليظ ومضر محرورين و مصلحش پختن آن با گوشت فربه و روغن بادام و شراب ممزوج به آب و سكنجبين و در مبرودين خردل و امثال آن وضماد آن رافع ريختن موى و با حلبه و سركه جهت نقرس و درد مفاصل و زخمهاى عميق وضماد برگ آن با آرد جو جهت اقسام اورام و آخرهاى باد سرخ و شرى و سرطان و با نمك جهت نارفارس و با زاج و سركه جهت برص و جرب وسعوط آب آن منقى دماغ وحمول آن باشيلم جهت رفع احتباس حيض وفرزجه شكوفه آن قاتل جنين وسوخته آن بغايت مخفف ورافع قلاع و زردى دندان وسعفه و مانع رويانيدن موى و
(٣٧٩)