مى باشد، درباره ء امام مى گويد: " فردى كه بدون نظر و غرض در مورد جعفر بن محمد صادق به تجزيه و تحليل علمى و واقعى با پيروى از اصول دانش جديد، عارى از احساس و عاطفه و تعصب و نژاد مى پردازد، چاره اى ندارد جز اينكه اعتراف كند كه شخصيت امام مجموعه اى است فلسفى متكى به خويشتن كه سرمنشأ ابتكارات فراوانى بوده است و افكار نو و روشهاى جديدى را پايه گذارى كرده است... ". (1) 11. منصور دوانيقى: كه از رقيبان و دشمنان سرسخت امام بوده است، در حق او اعتراف دارد كه جعفر، از پيشروان خيرات و نيكى ها بوده است، آنچنان كه قرآن فرموده است:
" اعتراف دشمن بهترين دليل عظمت روحى است ". (2) 12. شهرستانى محمد بن عبد الكريم: صاحب كتاب معروف " الملل والنحل "، درباره ء آن حضرت مى گويد: " او داراى علم و حكمت فراوان و داراى زهد و تقواى كامل بود. مدتها در مدينه بود. شاگردان و شيعيان خود را تعليم مى كرد ". او مى افزايد: " دانش و آگاهى او در فرهنگ و مذهب فوق العاده زياد بود. او اطلاعات كاملى از مسائل فلسفى داشت. از پرهيزكارى زيادى برخوردار بود و كاملا از شهوات و هوسرانيها پرهيز داشت. او مدت زيادى در مدينه اقامت گزيد و به فرقه اى كه از او پيروى مى كردند بهره ء فراوانى رساند و دوستانش را از سرچشمه علوم الهى بهره‌مند نمود. از جانب پدرى به شجره ء نبوت متصل بود و از جانب مادرى به ابوبكر نسب مى برد... ". (3) 13. شيخ مفيد: صاحب ارشاد مى گويد: " امام صادق (عليه السلام) از پر عظمت ترين فرزندان رسالت است. از هيچ فردى مانند او، علوم وآثار نقل نشده است. اصحاب حديث، نامهاى كسانى را كه از او حديث نقل كرده اند، گردآورى نموده اند كه از مرز چهار هزار تن گذشته است... ". (4) = + * * * + =