8 - نقش عوامل معنوى در حوادث، از ديدگاه قضاء و قدر جهان بينى مادى، تنها به عوامل مادى و تأثيرات آنها و روابط على و معلولى ميان آنها، اكتفا مى كند. اما از نظر جهان بينى الهى كه واقعيت را در چهار چوب ماده و جسم و كيفيات و انفعالات جسمانى محدود و محصور نمى داند، دنياى حوادث داراى تار و پودهايى بيشتر و پيچيده تر است، عواملى كه در پديد آمدن حوادث، شركت دارند بسى افزون تر مى باشند.
مرحوم مطهرى در اين راستا مى فرمايد: (از نظر مادى، عوامل مؤثر در اجل و روزى و سلامت و سعادت و خوشبختى، منحصرا مادى است. تنها عوامل مادى است كه اجل را نزديك يا دور مى كند، روزى را توسعه مى دهد يا تنگ مى كند، به تن سلامت مى دهد يا مى گيرد، خوشبختى و سعادت را تأمين يا نابود مى كند، اما از نظر جهان بينى الهى، علل و عوامل ديگرى كه عوامل روحى و معنوى ناميده مى شوند نيز، همدوش عوامل مادى، در كار اجل و روزى و سلامت و سعادت و امثال اين امور، مؤثرند.
از نظر جهان بينى الهى، جهان يك واحد زنده و با شعور است، اعمال و افعال