دستگاه جور عباسى در اين باره معمول مى گرديد و در طى كتاب با نمونه هائى از آن سخت‌گيريها و كنترل ها مواجه شديم پس نماز به چه كيفيت بوده است؟
در رفع اين شبهه نخست لازم است كه به قرائن حال و اوضاع آن محيط توجه داشت سپس به پاسخ تحليلى آن رسيد. علامه مجلسى (1) و ديگران نقل كرده اند كه رحلت امام حسن عسكرى در (عليه السلام) سال 260 هجرت به هنگام نماز بامدادى بوده است. امام در آن شبى كه صبح آن به دار بقا شتافتند، نامه‌هاى متعددى به اهل مدينه نوشتند و بوسيلهء خدمتگزار خود فرستادند در حضور امام جز چند نفر كس ديگرى نبود و آنان عبارت بودند از:
1. كنيز مخصوص خود به نام " صيقل ".
2. خدمتگزار مخصوص به نام " عقيد ".
3. شخصيت عالى مقامى كه مردم از وجود او آگاهى و اطلاع نداشتند. (حضرت صاحب الامر (عج)). كنيز امام مى گويد: " دواى مخصوص امام را آوردم تا ميل كند فرمودند نخست آب بياور كه وضو بسازم آب آماده شد امام دستمالى روى دامن خود گسترد و وضو ساخت و نماز صبح را اداء كرد. دواى مخصوص خود را به دست گرفت تا ميل كند از شدت بيمارى دست مباركش مى لرزيد و كاسه بر لب مباركش برمىخورد و طاقت نگهدارى آن را نداشت، من كاسه را به دست گرفتم تا كمكى كرده باشم. اتفاقا در همان لحظه، روح پاكش به عالم قدس و ملكوت پرواز كرده بود.
گفتار محدث قمى (قدس سره) بيمارى حضرت از اول ماه ربيع الأول آغاز گرديد تا صبح جمعه هشتم آن ماه ادامه داشت تا اينكه در بامداد آن روز، به دار بقا شتافتند و در همان خانه اى كه پدر بزرگوارش در آنجا به خاك سپرده شده بود مدفون گرديدند. جعفر برادر آن حضرت اموال و دارايى ظاهرى او را تصرف كردند و در حبس و زندانى ساختن كنيز و همسر و خدمتگزاران