سوى او بشتابيد، اگر چه با چهار دست و پا رفتن روى برف باشد " (1) ممكن است از قول امام صادق (عليه السلام) كه فرمود " ناگزير از آذربايجان بوده و چيزى در مقابل آن ايستادگى نمىكند " چنين استفاده شود كه منظور جنبشى است هدايت گر كه در آذربايجان و يا توسط اهالى آن به پا خواهد شد كه بايد پس از آن، منتظر نشانه هاى ظهور بود. اما از روايت زير فهميده مىشود كه ممكن است اين ماجرا در روياروئى با روسها باشد:
از پيامبر (صلى الله عليه وآله) نقل شده كه فرمودند:
" دو خروج از طرف ترك ها رخ دهد كه در يكى آذربايجان ويران و در ديگرى كه در جزيره واقع شود.
عروسان حجله نشين، به وحشت افتند، در آن هنگام خداوند، مسلمانان را يارى نمايد. قربانى بزرگ خدا در ميان آنان خواهد بود " (2) اگر اين روايت را به تنهايى مورد بررسى قرار دهيم، مىتوان گفت كه شايد اين روايت مربوط به هجوم تركان مغول به سرزمينهاى اسلامى باشد، كه در نخستين مرحله آن، وقتى به آذربايجان رسيدند، آن را ويران ساختند، و سپس در فرات مسلمانان بر آنها پيروز گشتند و در چشمه جالوت و ساير اماكن، قربانى بزرگى در بين آنان بود.
اما اگر اين روايت را كنار روايت پيشين قرار دهيم، احتمال دارد كه منظور از ترك ها، روس ها باشند و نخستين هجوم آنها اشغال آذربايجان قبل و بعد از جنگ جهانى دوم باشد و هجوم دوم، هجوم به طرف " جزيره " است كه نام مكانى در حد فاصل بين عراق و سوريه نزديك منطقه قرقيسيا است. هجوم آنان به آن منطقه