گفته اند: امام عسكرى (عليه السلام) بر اثر مسموميت به شهادت رسيد، چنان كه پدرش و جدش و همهء امامان، با شهادت از دنيا رفته اند. (1) " كفعمى "، دانشمند معروف ديگر شيعه، مى گويد: او را " معتمد " مسموم ساخت (2) و " محمد بن جرير بن رستم طبرى "، از دانشمندان شيعى در قرن چهارم، معتقد است كه:
" امام عسكرى (عليه السلام) در اثر مسموميت به درجهء شهادت رسيد ". (3) يكى از نشانه‌هاى شهادت امام توسط دربار عباسى، تحركها و تلاشهاى فوق العاده اى بود كه معتمد عباسى در روزهاى مسموميت و شهادت امام، براى عادى جلوه دادن مرگ آن حضرت از خود نشان داد.
" ابن صباغ مالكى "، يكى از دانشمندان اهل سنت، از قول " عبيدالله بن خاقان "، يكى از درباريان عباسى (كه از احترام او نسبت به امام ياد كرديم) مى نويسد:
"... هنگام درگذشت ابومحمد حسن بن على عسكرى (عليه السلام) معتمد، خليفهء عباسى حال مخصوصى پيدا كرد كه ما از آن شگفت زده شديم و فكر نمى كرديم چنين حالى در او ديده شود. وقتى " ابومحمد " (امام عسكرى) رنجور شد، پنج نفر از اطرافيان خاص خليفه كه همه از فقيهان دربارى بودند، به خانهء او گسيل شدند. معتمد به آنان دستور داد در خانهء ابومحمد بمانند و هر چه روى مى دهد به او گزارش كنند، نيز عده اى را به عنوان پرستار فرستاد تا ملازم او باشند، و همچنين به " قاضى بن بختيار " فرمان داد ده نفر از معتمدين را انتخاب كند و به خانهء ابومحمد بفرستد و آنان هر صبح و شام نزد او بروند و حال او را زير نظر بگيرند. دو يا سه روز بعد به خليفه خبر دادند حال ابومحمد سخت تر شده و بعيد است بهتر شود. خليفه دستور داد شب و روز ملازم خانهء او باشند و آنان پيوسته ملازم خانهء آن بزرگوار بودند تا پس از چند