مىكردند و بر روى آن به دقت و بررسى مى پرداختند. در آن دوران در هر محفل علمى نه تنها دانشجويان تشنه و نيازمند آموزش، كه حتى دانشمندان قادر به آموختن و آموزگارى نيز نداى قال الباقر وقال الصادق سر مى دادند، و بدين گونه به سخنان خود اعتبار و ارزش بى چون و چرا و ترديدناپذير مىبخشيدند، زيرا كه تنها منبع ارجمند و مستند ارزشمند آنان و تنها پشتوانهء گفتارهاى علمى شان، گفته ها و ارشادات و توجيهات و توضيحات علمى آن بزرگ زمان و يگانهء دوران و پدر ارجمند آن امام، شكافنده علوم و دانشها بود و بس.
او پايه گزار و تنظيم كننده رشته‌هاى مختلف حديث ودرايت است كه قدر و قيمت و اعتبار و منزلت شيعيان را با احاديث و مراتب پرمنزلت آن بالا برد.
چنان كه در همان يك دوره، بيش از 4 هزار دانش پژوه و دانشمند از پيشگاه امام در اين رشته كسب علم و دانش كرده و به نقل روايت پرداخته اند. براى درك عظمت گوشه اى از آن دانشگاه بى همتاى اسلامى كافى است گفته شود، " اصول چهارصدگانه " حديث و معارف اسلامى كه تنها منبع اصلى و اصيل كتابهاى معتبر چهارگانه " كافى " شيخ كلينى، " من لا يحضره الفقيه " ابن بابويه، " تهذيب " و " استبصار " شيخ طوسى قرار گرفته، محصول مستقيم شاگردان با كفايت امام صادق (عليه السلام) بوده است....
آرى، در مكتب پربار امام، شاگردان برجسته اى همچون: أبان بن تغلب، محمد بن مسلم وزرارة بن اعين پرورش يافتند كه نخستين اينان بيش از سى هزار حديث، و دومينشان بيش از شانزده هزار حديث از امام صادق وبيش از سى هزار حديث از پدر بزرگوارش امام محمد باقر نقل كرده اند.
در ديگر رشته‌هاى علوم و فنون و معارف نيز شاگردانى چون: جابر بن حيان ثقفى، و هشام بن حكم تربيت يافته اند كه هر دو از پايه گذاران دانش شيمى و علم كلام به شمار مى روند و نيز از ديگر شاگردان نامدار امام مى توان و بايد به: هشام كلبى نسابه، مؤمن طاق وحريز اشاره كرد، و از رجال نام آور برخاسته از آن مكتب نيز مى توان سفيان ثورى، ابوحنيفه، قاضى سكونى، قاضى ابوالبخترى و... را نام برد.
ما در اين مجموعه كوشيده ايم بخشى از حيات، تلاش و كوشش اين امام همام و آن