مى شود كه بذل و بخشش از روى نيكخواهى و علاقه به خير و خوشى باشد نه به انگيزه ء ريا و ثناگوئى و شنواندن به ديگرى بوده باشد.
سخاوت حقيقى آنست كه انسان خير و نيكى را به انگيزه ء نيكى و احسان را به داعى احسان و نيكى انجام داده باشد اين صفت نيك با بهترين صورت و زيباترين جلوهء آن در وجود مبارك امام حسن مجتبى (عليه السلام) متجلى بود آن بزرگوار به مال ومنال ارزش و قيمتى قائل نبود مگر آنكه گرسنگى گرسنه اى يا نياز نيازمندى يا عقب افتادگى دين مديونى را بر طرف سازد. سخاء و بذل و بخشش، جوهره اى از جواهر وجود آن بزرگوار و ركنى از اركان حيات او شمرده مى شد وقتى به آن حضرت عرض شد به چه جهت سائلى را در نمى كنى؟
پاسخ داد: " چون من خودم سائل درگاه خداوند فياض هستم خجالت مىكشم كه خودم سائل باشم و از خداوند بطلبم كه حاجت مرا روا سازد در عين سوال كننده اى را رد كنم خداوند متعال مرا عادت داده است كه نعمتهاى خود را به من سرازير نمايد و من نياز سائلى را بر طرف نسازم نگران آن هستيم اگر من احسان را قطع كنم او نيز احسانش را قطع نمايد ". و در اين زمينه انشاء فرمودند:
إذا ما اقانى مسائل، قلت مرحبا * به من فضله على معجل و من فضله، فضل على كلنا فاضل * وافضل ايام الفتى حين يسأل (1) و در جاى ديگر مى فرمايد:
" إن السخاء على العباد فريضة * لله يقرء في كتاب محكم وعدد العباة الأسخياء جنانه * واعد للبخلاء نار جهنم من كان لاتندى يداه بنائل * للراغبين فليس ذاك بمسل " سخاوت بر بندگان خدا فريضه است كه در كتاب خدا خوانده مى شود.
خداوند به بندگان سخى وعده ء بهشت داده است آنچنان كه بر بخيلان آتش جهنم را كسى كه دستش در احسان به خواستگاران نمى گردد او در واقع مسلمان نيست.