قرار ندهد، و مخصوصا اهل عراق را به واسطه كينه‌هاى گذشته، آزار ندهد.
علاوه بر اين معاويه تمام ياران على (عليه السلام) را در هر كجا هستند، امان مى دهد كه هيچ يك از آنها را نيازارد و جان و مال و خانواده شيعيان و پيروان على (عليه السلام) در امان باشند و به هيچ وجه تحت تعقيب قرار نگيرند، و كوچك ترين ناراحتى براى آنان ايجاد نشود، حق هر كسى به وى برسد، و اموالى كه از بيت المال در دست شيعيان على (عليه السلام) است از آنها پس نگرفته نشود.
و نيز هيچگونه خطرى از ناحيه معاويه متوجه حسن بن على (عليه السلام) و برادرش حسين بن على (عليه السلام) و هيچ كدام از افراد خاندان پيامبر (صلى الله عليه وآله) نشود و در هيچ نقطه اى، موجبات خوف و ترس آنان را فراهم نياورد.
در پايان پيمان، معاويه اكيدا تعهدى كرد تمام مواد آن را محترم شمرده دقيقا به مورد اجرا بگذارد و خدا را بر اين مسأله گواه گرفت، تمام بزرگان و رجال شام نيز گواهى دادند. (1) و بدين ترتيب پيشگويى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) به هنگامى كه به حسن بن على (عليه السلام) هنوز كودكى بيش نبود، تحقق يافت. پيامبر (صلى الله عليه وآله) روزى بر فراز منبر با مشاهده او فرمود:
" اين فرزند من سرور مسلمانان است و خداوند به وسيله او در ميان دو گروه از مسلمانان صلح بر قرار خواهد ساخت ". (2) اهداف امام (عليه السلام) بزرگان و زمامداران جهان هنگامى، كه اوضاع و شرايط را بر خلاف اهداف و نظريات خود مى يابند، همواره سعى مى كنند در موارد دو راهى، جانبى را بگيرند كه زيان كمترى در بر داشته باشد، و اين يك اصل اساسى در محاسبات سياسى و ادارهء امور است.
امام مجتبى (عليه السلام) نيز بر اساس همين شيوه ء عقلى مى كوشيد هدفهاى عالى خود را تا