مسأله١٠٠  ـ در نايب امورى شرط است:
اوّل: بلوغ، پس نيابت بچه نابالغ صحيح نيست، ولى نيابت بچه مميز ـ كه خوب وبد را تشخيص مى دهد ـ در صورتى كه از جهت درست انجام دادن اعمال حجّ مورد وثوق باشد، در حجّ واجب بنابر احتياط صحيح نيست، ودر حجّ مستحب با اذن ولىّ صحيح است.
دوم: عقل، پس نيابت ديوانه از ديگرى صحيح نيست، چه ديوانگى او هميشگى باشد ويا ادوارى ـ يعنى گاه به گاه ـ در صورتى كه انجام عمل در زمان ديوانگى باشد، ولى نايب گرفتن سفيه مانعى ندارد.
سوم: ايمان، يعنى نايب بايد شيعه دوازده امامى باشد، بنابراين نيابت غير مؤمن ـ اگرچه عمل را برطبق مذهب ما به جا آورده وقصد قربت هم از او حاصل شود ـ صحيح نيست.
چهارم: آن كه بر نايب، در سال نيابت، حجّ واجب فعلى ومنجّز نباشد، بلكه نيابت شخص جاهل به وجوب حجّ بر ذمّه اش به جهل قصورى كه در جهلش معذور مى باشد محلّ اشكال است، واين شرط ـ شرط چهارم ـ شرط صحت اجاره است، نه شرط صحت حجّ نايب، پس اگر چنين كسى كه حجّ بر او واجب منجّز شده، به نيابت از ديگرى حجّ نمايد، وجوب حجّ از منوب عنه ساقط مى شود، ونايب مستحق اجرة المثل ـ اجرت متعارف عمل ـ است نه اجرتى كه قرار داده شده است، ولى در صورتى كه اجرة المثل بيشتر از اجرت قرار داده شده باشد، احتياط واجب آن است كه در مقدار زايد صلح كنند.
مسأله١٠١  ـ در صورتى وجوب حجّ از منوب عنه ساقط مى شود كه نايب اعمال را به طور صحيح انجام دهد، پس لازم است نايب اعمال واحكام حجّ را بداند، اگرچه به راهنمايى ديگرى در هنگام انجام هر عملى باشد، وبايد احراز شود كه نايب ـ از جهت اطمينان ووثوقى كه به او هست ـ اعمال را به طور صحيح انجام داده است،   ولى اگر درصحت عمل به جا آورده شده شك شود بنابر صحت آن بگذارد.
مسأله١٠٢  ـ نيابت بنده از حرّ ـ شخص آزاد ـ با اجازه مولايش مانعى ندارد.
مسأله١٠٣  ـ نيابت از بچه مميز مانعى ندارد، ولى نيابت از مجنون محلّ اشكال است مگر به قصد رجاء باشد، ولى اگر حجّ در حال عاقل بودنش بر او مستقر شده باشد وبعد در حال ديوانگى فوت كرده باشد، واجب است از طرف او كسى را براى حجّ اجير نمايند.
مسأله١٠٤  ـ همجنس بودن نايب ومنوب عنه ـ كسى كه از او نيابت شده ـ شرط نيست، بنابراين نيابت مرد از زن، ونيابت زن از مرد صحيح است، ولى احوط واولى اين است كه همجنس باشند.
مسأله١٠٥  ـ نايب گرفتن شخص صروره ـ يعنى كسى كه اصلاً به حجّ نرفته ـ را از طرف صروره وغير صروره مانعى ندارد ـ چه نايب يا منوب عنه مرد باشد يا زن ـ ولى در صورتى كه منوب عنه مرد وزنده باشد ومتمكّن نباشد حجة الاسلام واجب خود را به جا آورد، احتياط مستحب اين است كه نايب مرد صروره باشد.
مسأله١٠٦  ـ منوب عنه بايد مسلمان باشد، بنابراين نيابت از كافر صحيح نيست، پس اگر كافر مستطيعى بميرد ووارث او مسلمان باشد نايب گرفتن از او صحيح نيست، وهمچنين نايب گرفتن از طرف ناصبى ـ يعنى كسى كه اظهار دشمنى با ائمه طاهرين عليهم السلام وصديقه طاهره عليهاالسلام مى نمايد ـ صحيح نيست، ولى فرزند مؤمن