غربى و شرقى، هر كدام حقوق ويژه وامتيازات خاصى را بر انسان قائل شده اند كه بحثى است دامن گستر و مبسوط.
فلاسفه و حكماء تعبيرات خاصى از حقوق و مزاياى انسانى آورده اند كه نوعا در عرصهء ذهن و انديشه مىگنجد و تحقق عينى آنها به صورت مدينهء فاضله يا مثل افلاطونى جلوه گر مى باشد و كمتر نمود عينى يا تحقق خارجى و عملى دارد حقوق‌دانان غرب و شرق، هر كدام بر اساس تحليل خاص مكتبى كه از انسان و پديده‌ها و نيازهاى او دارند حقوقى را ترسيم نموده اند كه تبلور مترقى وكامل آن، همان حقوق رسمى و پذيرفته شدهء بشرى مى باشد كه بنام " منشور سازمان بين الملل " يا تحت عنوان كنوانسيون حقوق بشر ارائه شده است در اين بيانيه جهانى سى حق از حقوق اصلى و اساسى انسان مورد توجه و عنايت ويژه قرار گرفته است آن هم پس از آن همه جنگها و خونريزيهاى ملل دنيا پس از آن همه تلفات جنگ جهانى اول و دوم و پس از آن همه قتلها و كشتارها و چالشهايى كه خوانندهء عزيز كم وبيش در جريان آن اوضاع قرار دارد.
حقوق بشر امام سجاد (عليه السلام) كارى را كه سازمان ملل متحد پس از تلفات 50 ميليونى جنگ جهانى دوم، با شركت 56 كشور مختلف جهان در 86 جلسه در طول هفتصد روز وطى دهها هزار ساعت كار، تحت سى ماده بنام حقوق بشر تنظيم مى كرد و با تأسف فراوان هم اكنون ضامن اجراء هم ندارد و با يك وتوى ابر قدرتى يا قلدرى، تمام سعى و تلاش اعضاى شورى، هباءا ومنثورا و نيست و نابود مى گردد، دقيق ترين آن حقوق‌ها را در ضمن يك نشست در ضمن 51 ماده دربارهء حقوق بشر ارائه داده است كه تنها ضامن اجراء و پشتوانه عملى آنها را، ايمان و تقوى و شناخت مبادى معنوى تشكيل مى دهد پياده كردن آنها، پشتوانه عملى، سعى و تلاش و كوشش و رنج مؤمنان را مى طلبد و بس.
امام سجاد (عليه السلام) در اين رسالهء شريفهء " حقوق " به پنجاه و يك مورد از حقوق بشرى عنايت داشته اند كه برخى از آنها كمتر مورد توجه و عنايت قانون نويسان و حقوق‌دانان