س 46 - از زمان قديم در اطراف استخرهاى دهات يك قسمت زمينهائى را رها كرده و زراعت نمىكردهاند و از زمينها به منظور تجمع اهالى و خوابيدن گوسفندان و غيره استفاده مىشده و ضمنا طبق سهام در همين زمينها درختكارى هم مىشده آيا جايز است چند نفر از اهالى، اطراف درخت فوق الذكر را ديوار بكشند و آيا احتمال دارد كه زمين درخت ملك كسى باشد ولى در عين حال بر حسب عادت و رسوم حق نداشته باشد ديوار بكشد و بايد جهت استفاده عموم آزاد باشد.
ج - در فرض مسأله كه زمينهاى مزبور مورد حاجت اهالى بوده از جهت اجتماع خود و حيواناتشان جايز نيست بدون رضايت آنها تصرف نمايند و ديوار دور آن بكشند كه مانع از رفع حوائج بشود.
س 47 - با كمبود جا، براى محصلين، هر سال به تعداد آنها نيز افزوده مىشود و جائى هم بعنوان رايگان يا اجاره بعنوان مدرسه بما نمىدهند زمين هم براى ساختن مدرسه نداريم، اكنون بفرمائيد در زمينهاى اطراف امام زاده كه همه وقف است چه مزروعى و چه ساختمانى آيا جايز است در حريم قبرستان، مدرسه، احداث كنيم يا خير و آيا مىشود از دفن اموات كه از اطراف، براى دفن در جوار امام زاده مىآورند جلوگيرى كرد؟
ج - در فرض سئوال، حريم قبرستان متعلق به خود قبرستان است و بناء مدرسه در آنجا جايز نيست و چنانچه از قطعه زمين زراعى موقوفه، به مدت طويل اجاره نمائيد به اجرت متعارف، با اذن متولى و نظر خبره، جهت ساختمان مدرسه، و اجرت آن، سال به سال به مصرف موقوفه، بوسيله متولى شرعى آن برسد، جايز است از آن زمينها، اجاره نمائيد و از دفن اموات حق جلوگيرى نداريد چون توسعه از جهتى با تضييق از جهت ديگر، جايز نيست.
س 48 - آب پشت بام يك خانه قديمى به سوى زمينى كه در ملكيت كسى نبود سرازير مىشد بعد از چند سال دولت در آن زمين، بيمارستان درست كرده و از جريان آب ناودان به آن، ممانعت مىكند آيا حق دارد يا خير؟
ج - از قضيه شخصيه اطلاع ندارم بطور كلى اگر قبلا زمين، ملك كسى نبوده و مجراى ناودان بر آن زمين بوده فعلا كسى حق مزاحمت و جلوگيرى از آب ناودان را ندارد و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.