(مسائل احياء موات و مشتركات) موات س 1 - كوهى است كه نزد آن كوه، يك قريه واقع شده آيا دامنه آن كوه، حريم آن قريه است يا مال امام ارواحنا له الفداء است كه هر كس احياء كند مالك آن مىشود و بر فرضى كه حريم آن قريه باشد اگر بعضى از اهالى آن قريه، با عدم رضايت ديگران غرس اشجار كند و از نهر مشترك، آبيارى كند، جايز است يا نه و بر فرضى كه جايز نباشد آيا اهالى آن قريه، حق اجبار به بريدن آن درختها را دارند يا نه و اگر غارس، به بريدن آن درختها راضى نشود و قطع نكند ديگران مىتوانند درختها را قطع و زمين مشترك را خالى نموده و اصل درختها را به صاحبان آن درختها، تحويل دهند يا نه؟
ج - كوه، از موات و متعلق به امام عليه السلام است ولى اهالى ده، حق انتفاع از آن، بعنوان حريم، به مقدار احتياج دارند و كسى حق ندارد در حريم مورد احتياج اهالى، كارى كند كه باعث تضييق بر آنها شود و چنانچه غارس به اين بهانه، بخواهد مقدارى از اراضى را، تملك نمايد، اهالى مىتوانند با مراجعه به مراجع صلاحيت دار، دست غارس را از اين گونه تضييقات كوتاه نمايند ولى اگر اين غرس، باعث تضييق نباشد و مورد احتياج اهالى در موقع غرس نبوده و در اراضى موات باشد، كسى حق ممانعت از او را ندارد و در هر حال بدون رضاى غارس يا اذن حاكم شرع، قطع اشجار جايز نيست و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.
س 2 - قطعه زمينى است كه سالها باير بوده و مدت هيجده سال است توسط شخصى