از همان زمين از امتداد خط مستقيم ميله حدود بيابان كه در زمان طاغوت تعيين شده بود گذاشته است اكنون اهالى ده ديگر كه هم مرز هستند زمين را كه از مقابل ميله دولت گذشته تصرف كردهاند و حال آن كه زمين تجاوز از حدود شده، همان طور از پنجاه سال قبل هم بيابان باير بوده و كسى آنجا را كشت نمىكرده، بفرمائيد اين عمل چه صورت دارد و مالك كدامشان هستند؟
ج - اگر زمين مزبور موات بوده و حريم ده نبوده هر كس آن را احياء نموده مالك آن مىشود و اگر حريم بوده تا رضايت تمام اهل ده را فراهم نكند مالك نمىشود. بلى، اگر در وقت احياء، اهل ده ملتفت بودهاند و مانع نشدهاند باز هم احياء كننده مالك است و فعلا حق مزاحمت او را ندارند.
احياء موات و حيازت س 22 - تجاوز به اراضى جنگلى از لحاظ سكونت و يا كشاورزى و هم چنين قطع درختان حكمش چيست؟
ج - احياء اراضى انفال، يا استفاده از اشجار و نباتات آن، بر شيعه مباح است و با احياء يا حيازت و جمع آورى، مالك مىشود. بلى اگر مصلحت اقتضاء نمايد جايز است فقيه جامع الشرائط، احياء را مشروط به كيفيت خاصى بنمايد.
س 23 - يك قطعه زمين بر اثر برگشتن رودخانه از مسير خود خشك گرديده كسى آن را حيازت نموده و تملك كرده است و بعد از حيازت شخص دومى رفته آن را از اولى بگيرد و تصاحب نمايد در اين صورت آيا شخص اولى مىتواند از دومى جلوگيرى كند يا نه؟
ج - در فرض مسأله آن كسى كه قبلا تصرف نموده اگر سنگ چينى كرده به نحوى كه معلوم باشد كه حيازت شده اولويت دارد و اگر نزاع موضوعى در بين باشد مرافعه شرعيه لازم است.
س 24 - آيا در اراضى و زمينى كه مشاع ومخصوص است به افراد معين كه موقع فراوانى آب مالكين آن را كشت مىكنند آيا فرد يا افرادى كه شريك باشند يا شريك نباشند مىتوانند در آن تصرف مالكانه از قبيل درخت كاشتن و غيره بنمايند يا خير؟