زمين خيلى كمتر بود آيا مالك مىتواند پول زمين را مطالبه كند و اگر مطالبه كرد قيمت روز تحويل دادن زمين را بايد بگيرد يا قيمت فعلى را بايد مطالبه كند؟
ج - در فرض سئوال اگر زمين مزبور موات بوده و فقط بعنوان حيازت اطراف آن سيم كشيده بيع آن باطل است. بلى واگذارى حق حيازت كلا با بعضا به ديگرى و گرفتن پول در مقابل آن جايز است بنابر اين اگر مجانا آن حق را واگذار نكرده مىتواند مطالبه ارزش آن را در زمان واگذارى بنمايد.
وقف نمودن زمين موات س 31 - به عرض مىرساند، در زمين شش دانگ بطور مشاع كه هم داراى مالك مىباشد و هم وقف است، مؤسسه‌اى تأسيس شده و از زمان طاغوت عده‌اى از كاركنان مسلمان در زمين مورد بحث مشغولند و در موقع ظهر، اقامه نماز مىكنند و نيز چند خانه سازمانى در اين زمين ساخته شده و عده‌اى از كاركنان، در آن ساكن هستند، اين زمين قبل از تأسيس مؤسسه، مرتع بوده، در آن وقت، مقدار پولى، به چوپان داده‌اند چوپان هم تخليه كرده و نيم دانگ اين زمين، داراى مالك است و پنج دانگ و نيم آن، وقف است و اين وقف، كه بنام دو نفر است، متولى شرعى هم دارد و وقف هم بايد در راه حضرت امام حسين عليه السلام عزادارى واطعام شود و صاحب نيم دانگ، اجازه كتبى داده است كه رضايت دارم، در آن نماز، و اقامه عزادارى شود و دو نفر متولى شرعى هم رضايت كتبى داده‌اند و اظهار مىدارند كه رضايت داريم. لطفا بفرمائيد از نظر شرعى اشكال دارد يا خير؟
ج - از قضيه شخصيه اطلاع ندارم، بطور كلى، مرتع مذكور اگر از اراضى معموره و قابل خريد و فروش بوده، طبق وقف نامه شرعى بايد عمل شود و ساكنين مىتوانند، آن را از متولى شرعى، به اجرت عادله، با نظر خبره امين، اجاره نموده و اجرت آن را به مصرف تعيين شده برسانند، اما اگر علم دارند كه هنگام وقف زمين، از اراضى موات، بوده وواقف هيچ عمل احيائى انجام نداده، اين وقف موات است و هيچ اثر شرعى ندارد و در صورت وقف بودن بنحو شرعى، متولى حق اجازه تصرف در آن، بدون اجرت را ندارد و تصرف متصرفين فعلى، بىاجرت، محكوم به غصب است.