مسأله٣١٦ ـ طواف كننده مى تواند در حفظ شماره شوطها بر شمارش رفيقش اعتماد كند، به شرط آن كه رفيقش يقين داشته باشد.
مسأله٣١٧ ـ هرگاه در شماره شوطهاى طواف مستحبى شك كند، بنا را بگذارد بر آنچه يقين دارد انجام داده است، وطوافش صحيح است.
مسأله٣١٨ ـ اگر عمداً طواف عمره تمتّع را به جا نياورد ـ چه با علم به حكم باشد يا با جهل به آن ـ ونتواند آن را وبقيه اعمال عمره تمتّع را تا پيش از رسيدن به مقدار ركن از وقوف عرفات انجام دهد، عمره اش باطل است، ودر ابتداى احكام طواف تفصيل اين حكم گذشت، واگر طواف را عمداً در حجّ ترك كند ونتواند آن را تدارك كند، حجّ او باطل مى شود، وبايد سال آينده حجّ را اعاده نمايد، واگر از روى جهل ونادانى ترك كرده باشد، بايد سال آينده حجّ را اعاده نمايد، وبنابر احتياط واجب يك شتر كفاره بدهد.
مسأله٣١٩ ـ هرگاه طواف را فراموش كند بايد بعد از آن كه به يادش آمد به جا آورد:
پس اگر پيش از گذشتن وقت آن يادش بيايد ـ مثل كسى كه آن را در عمره تمتّع فراموش كند وبعد از ورود در سعى بين صفا ومروه يا بعد از فارغ شدن از آن يادش بيايد ـ بايد طواف را به جا آورد، سپس در مثال اوّل باقى مانده سعى را، ودر مثال دوم دوباره سعى را به جا آورد.
واگر بعد از گذشتن وقت آن يادش بيايد ـ مثل كسى كه پس از گذشت زمان به مقدارى كه ديگر با انجام آن واتمام بقّيه اعمال عمره به مقدار ركن از وقوف به عرفات نرسد يادش بيايد طواف عمره تمتّع را به جا نياورده، يا مثل كسى كه پس از ماه ذى الحجة يادش بيايد كه طواف حجّ را انجام نداده ـ بايد طواف را قضا نمايد وحجّش صحيح است، واحتياط واجب آن است كه پس از قضاى طواف ونماز آن سعى را دوباره به جا آورد.
واگر زمانى يادش بيايد كه حتى متمكّن از قضا هم نباشد ـ مثل كسى كه بعد از بازگشت به بلدش يادش بيايد ـ بايد نايب بگيرد، واحوط واولى آن است كه نايب پس از طواف ونمازش سعى را نيز به جا آورد.
مسأله٣٢٠ ـ هرگاه طواف واجب را فراموش كند وپس از برگشت به بلدش ونزديكى با زن يادش بيايد، چنانچه طواف حجّ را فراموش كرده باشد، بايد يك قربانى به منى بفرستد، واگر طواف عمره را فراموش كرده باشد، بايد يك قربانى به مكّه بفرستد، ودر هر دو صورت براى قربانى يك گوسفند كفايت مى كند.
مسأله٣٢١ ـ اگر طواف را فراموش كند ووقتى يادش بيايد كه قضاى آن ممكن باشد، بايد آن را قضا نمايد، حتى اگر از احرام خارج شده باشد، ولازم نيست دوباره براى قضاى آن احرام ببندد.
ولى اگر از مكّه خارج شده ويك ماه يا بيشتر از زمان خروجش گذشته باشد، احتياط واجب آن است كه احرام ببندد ووارد مكّه شود وطواف را قضا كند.
مسأله٣٢٢ ـ كسى كه طواف را فراموش كرده، تا آن را خودش يا نايبش به جا نياورده، تمام چيزهايى كه حلال بودن آنها متوقف بر انجام طواف است، بر او حرام است.
مسأله٣٢٣ ـ اگر شخصى بدون كمك گرفتن از ديگرى به تنهايى متمكّن از طواف نباشد ـ به علت بيمارى يا شكستگى يا مانند آن ـ بايد با كمك ديگرى طواف را انجام دهد، واگر متمكّن از كمك گرفتن هم نباشد، بايد او را به هر نحو ممكن طواف دهند، وبا عدم تمكّن از اين هم بايد طوافش توسط نايب انجام شود، واگر قدرت بر نايب