مسأله٢٨٥  ـ هرگاه مكلّف متمكّن از وضو نباشد ونااميد باشد از اين كه بعد بتواند وضو بگيرد، بايد تيمم نموده وطواف را انجام دهد، واگر تيمم هم نمى تواند بكند اگرچه بعد از اين، بايد براى طواف نايب بگيرد، واحوط واولى آن است كه خودش هم يك طواف بدون طهارت انجام دهد.
مسأله٢٨٦  ـ كسى كه جنب شده بايد براى طواف غسل كند، وهمچنين زن حائض ونفساء پس از پاك شدن بايد براى طواف غسل كند، ودر صورتى كه نتواند غسل نمايد ونااميد از توانايى آن باشد بايد به جاى غسل تيمم كند وطواف را انجام دهد، واحوط واولى آن است كه در اين صورت براى طواف خود نايب هم بگيرد.
ودر صورتى كه نتواند تيمم كند حتى بعد از اين، بايد براى طواف نايب بگيرد، وجايز نيست كه خود وارد مسجد شود واحتياطاً طواف را به جا آورد.
مسأله٢٨٧  ـ چنانچه زن هنگام بستن احرام براى عمره تمتّع حائض باشد، ويا پس از محرم شدن حائض شود، ووقت كافى براى انجام اعمال عمره داشته باشد، بايد صبر كند تا پاك شود وغسل كند واعمال عمره را انجام دهد، واگر وقت كافى نداشته باشد، مسأله دو صورت دارد:
الف) آن كه حيضش هنگام احرام بستن يا پيش از آن باشد كه در اين صورت حجّ تمتّع او منقلب به حجّ افراد مى شود، وپس از انجام حجّ افراد بايد يك عمره مفرده، اگر متمكّن از آن باشد، انجام دهد.
ب) آن كه حيضش پس از احرام بستن باشد، كه در اين صورت اگرچه گفته شده است كه: «مخير است يا حجّ افراد به جا آورد، همان طور كه در صورت اوّل گذشت، ويا اعمال عمره تمتّع را بدون طواف ونماز آن به جا آورد، يعنى اين كه سعى كند وبعد از آن تقصير نمايد، وسپس براى حجّ محرم شود وپس از انجام اعمال منى وبازگشت به مكّه ابتدا طواف ونماز عمره تمتّع را قضا كند، وپس از آن طواف حجّ ونماز آن وباقى اعمال حجّ را به جا آورد» ولى احتياط واجب آن است كه در اين صورت نيز ـ همچون صورت اوّل ـ حجّ تمتّع او منقلب به حجّ افراد مى شود.
وچنانچه يقين داشته باشد حتى پس از انجام اعمال منى وبازگشت به مكّه حيضش ادامه دارد ومتمكّن از طواف نخواهد بود، بايد براى طواف ونماز آن نايب بگيرد، وپس از انجام آنها توسط نايب، خودش سعى را به جا آورد، واعمال عمره را تمام كند.
مسأله٢٨٨  ـ هرگاه زن محرمه در اثناى طواف حائض شود، چنانچه حيض شدن پيش از تمام شدن شوط چهارم باشد، طوافش باطل است وحكم او همان است كه در مسأله قبل براى زنى كه پس از بستن احرام حائض شده بيان شد.
وچنانچه حيض شدن او پس از تمام شدن شوط چهارم باشد ووقت كافى براى انجام اعمال عمره داشته باشد، بنابر اقوى طوافش باطل است وبايد صبر كند تا پاك شود وغسل كند وپس از آن طواف را به جا آورد، واحتياط مستحب آن است كه طواف پس از غسل را به قصد اعم از تمام كردن طواف پيش ويك طواف كامل ـ آن طور كه در مسأله (282) گذشت ـ انجام دهد، واگر پس از شوط چهارم باشد ولى وقت كافى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه پس از قطع طواف سعى وتقصير را انجام دهد، وسپس احرام حجّ را به قصد مافى الذمه ـ آنچه بر ذمّه اوست از حجّ افراد يا تمتّع ـ ببندد واعمال حجّ تمتّع را انجام دهد، وپس از انجام اعمال منى وبازگشت به مكّه بايد نخست كسرى طواف قطع شده پيش از حجّ را به جا آورد وسپس طواف حجّ وباقى اعمال آن را انجام دهد، وپس از اتمام حجّ يك عمره مفرده هم به جا آورد.