مسأله 1759 - اگر ملكى را بر افراد معينى مثلا بر اولاد خود وقف نمايد، چنانچه در آن ملك زراعت و درختكارى كنند و از آن چيزى بدست آورند و از مخارج سال آنها زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهند، بلكه اگر ي ور ديگرى هم از ملك نفع ببرند مثلا اجاره آن را بگيرند، بايد خمس مقدارى را كه از مخارج سالشان زياد مى آيد بدهند.
مسأله 1760 - اگر مالى را كه فقير بابت خمس و زكوه و صدقه مستحبى گرفته از مخارج سالش زياد بيايد، واجب است خمس آن را بدهد، و نيز اگر از مالى كه به او داده اند منفعتى ببرد مثلا از درختى كه بابت خمس به او داده اند ميوه اى بدست آورد و از مخارج سالش زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1761 - اگر با عين پول خمس نداده جنسى را بخرد يعنى بفروشند، بگويد اين جنس را به اين پول مى خرم چنانچه بنا دارد ولو از پول ديگر خمس بدهد بلكه مردد هم باشد در خمس دادن، معامله صحيح است و خمس متعلق مى شود به آنچه خريده و اگر بنا دارد خمس ندهند چنانچه حاكم شرع معامله پنج يك آن را اجازه بدهد، معامله آن مقدار صحيح است. و انسان بايد پنج يك جنسى را كه خريده به حاكم شرع بدهد و اگر اجازه ندهد، معامله آن مقدار باطل است.
پس اگر پولى را كه فروشنده گرفته از بين نرفته حاكم شرع خمس همان پول را مى گيرد و اگر از بين رفته عوض خمس را از فروشنده يا خريدار مطالبه مى كند.
مسأله 1762 - اگر جنسى را بخرد و بعد از معامله قيمت آن را از پول خمس نداده بدهد، معامله اى كه كرده صحيح است و اگر بنا دارد خمس بدهد يا مردد باشد آن پول به تمامه مال فروشنده است و خمس به ذمه خريدار تعلق مى گيرد، و اگر بنا دارد خمس ندهد چون از پولى كه خمس در آن است به فروشنده داده، به مقدار پنج يك همان را مى گيرد و اگر از بين رفته عوض آن را از خريدار يا فروشنده مطالبه مى كند