و وحدت وجود و عقول عشره، مشترك در هر سه علم است و در هر كدام از علوم به مناسبتى مورد بحث قرار مى گيرد.
ب): بشر تشريعا و تكوينا در تمام شئون دين و دنيا بر سه گونه است كه اقسام آن به چند صورت بيان شده است:
يبان اول: بيان مولى الموحدين و امام البلغاء و المتكلمين امير المؤمنين عليه السلام است كه مى فرمايند: " الناس ثلاثة، فعالم رباني ومتعلم على سبيل النجاة و همج رعاع اتباع كل ناعق... " (1).
بيان دوم: بيان شيخ الطائفة شيخ طوسى در كتاب عده است كه مى فرمايند: " شخص ناظر يا عالم است و يا مقلد، و به عبارت ديگر يا عالم است و يا ظان است و يا شاك با اقسام هر يك از آنها، و افعال مكلف يا نيكو و حسن است و يا زشت و قبيح ".
بيان سوم: بيان سوم بيان شيخ انصارى است كه مى فرمايند: " مكلف يا داراى قطع است و يا داراى ظن است و يا شك ".
بيان چهارم: بيان فخر الفقهاء در كتاب عروة الوثقى وفقهاء پس از ايشان است كه گويند: " بر مكلف واجب است كه يا مجتهد باشد، يا مقلد و يا محتاط ".
بيان پنجم: بيانى است كه به نظر اين كمترين رسيده و بدين صورت است كه انسان (+) يا عالم است و يا ظان است و يا شاك، كه اقسام شك به صورت زير مى باشد: