بعد معلوم شود صبح بوده، قضاى آن روز، بر او واجب است، و اگر بعد از تحقيق شك كند كه صبح شده يا نه و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده احتياط آن است كه قضاى روزه آن روز را بجا آورد. پنجم - آنكه كسى بگويد صبح نشده و انسان به گفته او كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. ششم - آنكه كسى بگويد صبح شده و انسان به گفته او يقين نكند و خود او هم موثق نباشد و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم - آنكه كور و مانند آن به گفته كس ديگر افطار كنند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است. هشتم - آنكه در هواى صاف به واسطة تاريكى يقين كند كه مغرب شده و افطار كند بعد معلوم شود مغرب نبوده است و همچنين اگر در هواى ابر به اعتقاد اينكه مغرب شده، افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضاء لازم است. نهم - آنكه براى خنك شدن يا بى جهت مضمضه كند يعنى آب در دهان بگرداند و بى اختيار فرو رود. ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد يا براى وضوء نماز واجب مضمضه كند و بى اختيار فرو رود، قضاء بر او واجب نيست. و در مضمضه براى وضوء غير نماز واجب احتياطا قضاء نمايد.
مسألة 1690 - اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بى اختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بى اختيار فرو رود، قضاء بر او واجب نيست.
مسألة 1691 - مضمضه زياد براى روزه دار مكروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.
مسألة 1692 - اگر انسان بداند كه به واسطة مضمضه بى اختيار يا از روى فراموشى آب وارد گلويش مى شود، نبايد مضمضه كند.
مسأله 1693 - اگر در ماه رمضان، بعد از تحقيق يقين كند كه صبح نشده و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضاء لازم نيست.