وهرگاه در شرطى از شرايط شك داشته باشد، وبا اين حال حيوان را به قصد قربت اگر چه رجاءً ـ يعنى به اميد اين كه داراى شرط باشد، واگر نباشد قربانى ديگرى انجام دهد ـ بكشد، وبعد معلوم شود كه داراى شرايط بوده است كفايت مى كند.
مسأله٣٨٦  ـ چنانچه حيوان سالمى را براى قربانى كردن بخرد وپس از خريد، حيوان مريض شود، يا عضوى از او بشكند، يا عيب ديگرى پيدا كند، قربانى كردن همان كفايت مى كند، ولى احتياط مستحب آن است كه حيوان ديگرى كه سالم است نيز با او قربانى كند.
مسأله٣٨٧  ـ اگر حيوانى را براى قربانى بخرد وگم شود، چنانچه نداند كه كسى آن را پيدا كرده واز طرف او در منى قربانى كرده است، بايد حيوان ديگرى بخرد وقربانى كند.
واگر ديگرى را خريد، ولى پيش از قربانى كردنش اوّلى پيدا شد، بايد اوّلى را قربانى كند ومخير است دومى را قربانى كند يا نكند، اگرچه احوط واولى آن است كه دومى را هم قربانى كند.
واگر پس از قربانى كردن دومى، اوّلى پيدا شود، احتياط واجب آن است كه اوّلى را هم قربانى كند.
مسأله٣٨٨  ـ اگر كسى حيوانى را كه براى قربانى خريده شده وگم شده پيدا كند، بايد روز دهم ويازدهم ودوازدهم حيوان را تعريف كند، پس اگر صاحبش را نيافت بايد آخر روز دوازدهم حيوان را از طرف او قربانى كند.
مسأله٣٨٩  ـ كسى كه حيوانى براى قربانى پيدا نكند، وقيمت آن را داشته باشد بايد قيمت را نزد شخص ثقه اى به امانت بگذارد تا با آن حيوانى را ـ اگرچه تا آخر ذى الحجّه ـ بخرد واز طرف صاحب پول قربانى كند.
پس اگر ماه ذى الحجّه گذشت وقربانى نكرد، بايد در ذى الحجّه سال بعد براى او قربانى كند.
مسأله٣٩٠  ـ هرگاه متمكّن از قربانى واز قيمت آن نباشد بايد به جاى آن ده روز روزه بگيرد، سه روز آن در حجّ وهفت روز زمانى كه به بلدش برگشت، واقوى آن است كه سه روز را در روز هفتم وهشتم ونهم ذى الحجّه بگيرد، همچنان كه اقوى آن است كه سه روز وهفت روز را بايد پى درپى بگيرد، واگر به بلدش برنگردد ودر مكّه بماند، بايد صبر كند تا همسفرانش به بلدشان برگردند يا يك ماه بگذرد، بعد هفت روز را روزه بگيرد.
مسأله٣٩١  ـ كسى كه واجب است سه روز در حجّ روزه بگيرد، اگر متمكّن نباشد روز هفتم ذى الحجّه را روزه بگيرد، احتياط واجب آن است كه روز هشتم ونهم را نگيرد بلكه سه روز را پس از روز سيزدهم پى درپى بگيرد.
واگر متمكّن نباشد روز هشتم را روزه بگيرد، بايد روزه گرفتن را تا بعد از بازگشت از منى به تأخير اندازد، واحتياط واجب آن است كه تا بعد از روز سيزدهم به تأخير اندازد.
واحوط واولى آن است كه بعد از گذشتن ايام تشريق مبادرت به روزه گرفتن نمايد، اگرچه اقوى آن است كه تا ذى الحجّه تمام نشده مى تواند انجام دهد.
واگر پس از بازگشت از منى متمكّن نباشد، بايد در راه بازگشت به بلدش ويا در بلدش روزه بگيرد، واحتياط واجب آن است كه بين سه روز وهفت روز جمع نكند.
وچنانچه تا اوّل ماه محرّم سه روز را نگيرد، روزه گرفتن ساقط مى شود، وبايد در سال بعد قربانى كند.
مسأله٣٩٢  ـ كسى كه متمكّن از قربانى وقيمت آن نباشد وسه روز روزه در حجّ را بگيرد وپس از آن توانايى تهيه قربانى را پيدا كند، احتياط واجب آن است كه هم قربانى كند وهم باقى مانده روزه را بگيرد.