حكم دارد و اگر شاگرد پياده بوده و ماشين را هدايت مىكرده چه حكم دارد و بفرمائيد در زمان فعلى ديه قتل خطائى و شبه عمد چه مبلغ است؟
ج - در فرض مسأله اگر شوفر تقصير نكرده و نمىدانسته كه چنين مىشود قتل عمد و شبه عمد نيست و خطائى است و ديه يا صد شتر يا دويست رأس گاو يا هزار گوسفند يا هزار مثقال شرعى طلاى مسكوك (18 نخود) يا ده هزار درهم نقره مسكوك يا دويست حله يمنى است و در قتل خطا در سه سال هر سال ثلث ديه را بايد عاقله بدهد.
س 27 - شخصى مقنى، با كارگر خود، در منزلى اشتغال به كار داشته و قرار بر اين بوده كه كارگر مقنى، خاكها را پشت ديوار زير زمينى بريزد و صاحب كار، همان جا گل، مىساخته، در اثر فشار گلها، ديوار زير زمينى خراب شده و به چاه ريخته و شخص مقنى فوت شده، آيا اين فوت، به كسى منتسب است يا خير و ديه به عهده كسى تعلق گرفته يا خير؟
البته در قوانين مقرره سابق، چنين بوده كه صاحب كار مىبايست رعايت جهات ايمنى را بنمايد و چنانچه رعايت نكند ضامن است و ديوار مزبور، طبق معمول ساخته شده و هيچ گونه پيش بينى نشده بوده و احتمال خراب شدن هم در بين نبوده آيا اين، از قبيل تسبيب و موجب ضمان است يا نه و در صورت ضمان، فقط صاحب منزل، ضامن است يا كسى كه خاك را پشت ديوار مىريخته او نيز ضامن است؟
ج - در فرض مسأله، على الظاهر كسى كه گل مىساخته و پشت ديوار مىريخته ضامن است لكن اين قتل، خطائى است نه عمدى و نه شبه عمد و ديه بر عاقله است.
س 28 - در مسأله تصادم كه ديه نصف مىشود چنانچه در اشهر حرم باشد ثلث آن نيز تنصيف مىشد يا خير؟
ج - بلى ثلث آن نيز تنصيف مىشود.
س 29 - برادر كوچك، سنگى به طرف زن برادر بزرگ انداخته ولى سنگ به برادر اصابت كرده و فوت شده، پدر و مادر، پسر كوچك را از جهت ديه وغيرها حلال نموده و رضايت داده اند بعدا از زن مقتول پسرى متولد شده و قاتل او را با زحماتى بزرگ كرده اكنون پسر، تمام ديه پدرش را ادعا مىكند در صورتى كه پدر و مادر شخص مقتول، فرزند خود را حلال كرده‌اند و همسر مقتول نيز حلال كرده، حكم شرعى چيست؟