رمضان واقع نمى شود چه در حضر باشد و چه در سفر، چه بنا به اصل شرع واجب باشد و چه در اثر نذر و امثال آن بر انسان واجب شود و چه روزه مستحبى باشد، ليكن اگر شخص جاهل به دخول ماه رمضان باشد مانند روزه يوم الشك همانگونه كه گذشت، و يا اينكه شخص آن را فراموش كرده باشد كفايت از ماه مبارك رمضان مىكند (1) همانطور كه اگر در نذر معين به سبب جهل و يا سهو روزه غير آن واقع شود كفايت از نذر مىكند (2) و از آنچه كه براى آن نيت شده است كفايت نمى كند، و عهد و يمين نيز در حكم نذر است.
(مسأله 1383) در روزه روز سى ام ماه شعبان هرگاه شكى حاصل شود كه از ماه شعبان است و يا از ماه رمضان، مستحب است كه آن روز را به عنوان ماه شعبان روزه بگيرند و اگر نيت ماه رمضان نمايد منعقد نمى شود و همچنين است هرگاه ميان روزه رمضان و شعبان ترديد داشته باشد.
(مسأله 1384): اگر در روزى كه در آن شك دارند معلوم بشود كه جزء رمضان است و هنوز نيت نكرده است، اگر پيش از ظهر باشد و عمل منافى هم بجا نياورده باشد بايد تجديد نيت نمايد و روزه او جزء روزه ماه رمضان محسوب مىشود ولى اگر بعد از ظهر ورود ماه رمضان معلوم شود واجب است در آن روز امساك نمايد و بعدا آن روزه را قضا كند (3).