(مسأله 1595): هرگاه شخص در آن سال از رفتن به سفر حج واجب معذور باشد بر آن مبلغ خمس تعلق نمى گيرد (1) و اگر چنانچه عصيانا از سفر حج امتناع ورزد بر ذمه او باقى مى ماند.
(مسأله 1596): دين و خسران در آن سال جزء مؤونه است (2) و از سال گذشته نيز همين حكم را دارد البته در صورتى كه قدرت بر اداى آن براى او جز در اين سال حاصل نشده باشد به خلاف آنكه در سال گذشته قادر بر اداء آن بوده و ليكن آن را تا امسال به تأخير انداخته باشد هر چند كه مبلغ مذكور از دست او بيرون رفته باشد كه بنابر اين فرض جزء مؤونه محسوب نمى شود (3) و حكم حجى كه قبلا بر ذمه شخص تعلق گرفته باشد و مستقر هم شده و شخص آن را به تأخير انداخته است نيز چنين است هر چند بعدا مبلغى كه بايد صرف مخارج او گردد تلف شود.
(مسأله 1597): اگر كسى بتواند مخارج ساليانهاش را از غير منافع كسب و مزارع بگذراند - مانند مالى كه از ارث به او رسيده باشد و امثال آن -