و اما مقدار ديه هر يك را بايد آنچه مورد ابتلاء شما بوده يكى يكى سؤال كنيد تا مقدار آن معين شود.
س 197 - چند نفر بنز خاورى را كرايه مىكنند بعنوان اين كه با آن لباس حمل كنند در حالى كه در واقع نظر آنها حمل اسلحه بوده بعد از اين كه بار را مىزنند و مىخواستهاند حركت كنند با دعاى يكى از آنها به راننده گفتهاند كه بار لباس نيست و اسلحه و مهمات است و ما براى اين كه كسى نفهمد گفتيم لباس است ولى راننده اين موضوع را انكار مىكند و مىگويد به من نگفتند ولاى پتو پيچيده بوده و من نفهميدم كه اسلحه است و آنچه كه مورد توافق طرفين است اين است كه گفته نشده كه قسمتى از اين سلاحها مواد منفجره است، به هر حال در بين راه انفجار بوجود آمده و دو نفر كه روى بار بودهاند مىسوزند و فوت مىكنند، راننده هم كمى آسيب ديده و يكى ديگر از آنها كه جلو بوده سالم مانده و ماشين به كلى سوخته، بفرمائيد ضامن خسارات وارده بر راننده و ماشين كيست؟ و اگر صاحب بار ضامن نباشد با توجه به اين كه راننده شريك دارد آيا راننده ضامن خسارت وارده بر ماشين نسبت به سهم شريك هست يا نه؟
ج - از خصوصيات قضيه اطلاع ندارم، بطور كلى مسئول قتل و خسارات وارده كسى است كه در بوجود آوردن حادثه مقصر بوده بنابر اين اگر شرعا ثابت شود كه راننده علم بوجود مواد منفجره داشته و اقدام و تقصير كرده و احتمال عقلائى انفجار مىرفته بايد از عهده بر آيد و اگر صاحبان بار مقصر باشند آنان مسئول قتل و خسارات مىباشند و چيزى بر عهده راننده كه اطلاع از مواد منفجره نداشته نيست و اگر نزاع موضوعى باشد محتاج به مرافعه شرعيه است.
س 198 - اگر كسى در دادگاه محكوم به دادن دو شتر بعنوان ديه شده باشد اين شترها داراى چه خصوصياتى از نظر جنس و سن و ساير مشخصات بايد باشد؟
ج - در فرض سئوال دليلى بر تعيين خصوصيات مذكوره به نظر نرسيده و به مقتضاى اطلاقات دو شترى كه صدق شتر بر آنها بكند و مريض و لاغر نباشند مجزى است ولى اگر محكوم دو شتر كه پنج سال آنها تمام شده باشد بدهد كمال احتياط مراعات شده هر چند واجب نيست.