عوارض كمبود، يا ازدياد ويتامينها ويتامينها نه نيرو دارند و نه نيرو مى باشند، بلكه اجسامى هستند كه مواد توليد انرژى به وسيلهء آنها به كار مى افتند و انرژى را نظم و ترتيب مى دهند.
ويتامينها عمليات بدن را تنظيم مى كنند، بدون آن كه خود وارد تركيب آنها شوند، پختن و انبار كردن مواد غذايى قسمتى از ويتامينهاى آنها را ضايع مى سازد.
انسان در تمام دوره‌هاى عمر خود شايد در مجموع، بيشتر از دو كيلو گرم از ويتامينهاى گوناگون را مصرف نكند. ولى همين مقدار كم، سلامتى او را تأمين مى نمايد، خوردن ويتامين ضرورى است ولى زياد خوردن آن هم ضرر دارد. فقط مقدار كم آن مفيد است. اگر از يك ويتامين به مقدار زياد مصرف شود بايد به ويتامين ديگرى براى رفع ضرر آن متوسل گشت.
ويتامين (آ) در كره و چربيهاى حيوانى پيدا مىشود. ولى در روغنهاى نباتى وجود ندارد، از اين جهت خوردن چربيهاى حيوانى براى انسان ضروريست و كسانى كه به علت عوارض كبدى از خوردن روغنهاى حيوانى ممنوع مى شوند بايد ويتامين (آ) را از منابع ديگر تهيه نمايند.
روغن كبد ماهى مقدار زيادى از اين ويتامين دارد.
اين ويتامين در نباتات به شكل ديگرى است و كبد انسان آن را تبديل به ويتامين (آ) مى نمايد. اين ماده كه كاروتن نام دارد براى اولين بار در هويج كشف شد و نام آن را از اين گياه گرفتند.
جعفرى، اسفناج، گزنه، كاهو، والك، كاسنى و نخود سبز از اين ويتامين زياد