سل سل بيمارى واگيرى است و ميكروب آن موسوم به باسيل كخ توسط پروفسور كخ آلمانى در سال 1882 كشف شد. اين مرض به قسمتهاى مختلف بدن از قبيل:
استخوان، مفصل، كليه و ريه، سرايت مىكند. بايد دانست كه سل ريوى بيشتر شيوع دارد و سرايت آن از طريق معاشرت با مسلولين و استنشاق گرد و خاك و هواى آلوده به ميكروب سل و يا از راه جهاز هاضمه بواسطه غذاهاى آلوده به ميكروب صورت مىگيرد. ميكروب سل در هوا و در بزاق و اخلاط سينه و البسهء مبتلايان و در شير گاو و گوسفند و غذاهاى آلوده تا مدتى زنده مىماند. عوارض آن: ضعف بنيه، لاغرى، كم خونى، زردى رنگ چهره، تنگى سينه، سرفه و خارج شدن خون يا اخلاط از سينه مىباشد. معالجه آن تقويت مزاج، زندگانى در جاهاى خوش آب و هوا و آفتاب گير، اجتناب از كارهاى سخت و پر زحمت، ورزش سبك، گردش در هواى آزاد، شادى و تفريح، خوردن غذاها و داروهاى مقوى، گاهى نيز با عمل جراحى و بر داشتن قسمت فاسد شده ريهء معالجه مىشود. حيوانات از قبيل گاو و گوسفند و بز و خوك نيز به اين مرض مبتلا مىشوند. مرض سل را تب لازم هم مىگويند.
بهترين روش معالجهء بيمارى سل، تصفيهء خون بيمار است.
براى معالجه سل با انگور بايد هر نيم ساعت در مدت 12 تا 14 ساعت يك ليوان آب انگور مصرف كرد و كاملا استراحت نمود. روز و شب بايد از هواى خالص