محسوب نموده‌ام اكنون ماشين به قيمت خريد بايد محسوب گردد، يا به قيمت فعلى چون قيمت فعلى از قيمت خريد پايين تر آمده است؟.
ج - در فرض سؤال اگر سال گذشته قيمت سهم خود از ماشين را جزء سرمايه حساب كرده و خمس آن را پرداخته‌ايد قيمت فعلى آن را جزء سرمايه محسوب داريد و مىتوانيد كسرى قيمت را از عوائد سال جبران كنيد و چنانچه پول ماشين قرض بوده و در سال جارى قرض آن را اداء كرده‌ايد در اين صورت هم قيمت فعلى آن را حساب كنيد.
س 223 - شخصى از عوائد سال، مصالح و ابزار كسب، خريدارى كرده ولى بر اثر استعمال، قيمت آنها تنزل نموده و اينك آخر سال مىخواهد براى اداء خمس، اين ابزار را جزء سرمايه حساب كند قيمت فعلى را منظور بدارد، يا قيمت روز خريد را؟.
ج - قيمت فعلى را.
فروش يا هبه براى فرار از خمس س 224 - مقدارى گندم داشتم قبل از رسيدن سال، براى آن كه خمس آن واجب نشود آن گندم را فروختم و احتياجى هم به پولش نداشتم اگر آن پول بماند تا سال گندم برسد خمس آن واجب مىشود يا نه؟.
ج - بلى واجب است خمس آن داده شود.
س 225 - كسى معاملاتى را انجام مىداده و براى فرار از تعلق خمس، در بين سال، دارائى خود را به ديگرى بخشيده و باز آن شخص به او پس داده است چند سال به اين حال گذشته و چند مرتبه بخشيده و پس گرفته آيا چنين شخصى از اداء خمس، شرعا معاف شده است يا نه؟.
ج - اگر در همان سال، موهوب له، آن را به واهب ببخشد جزء فوائد همان سال است و بايد خمس آن را در آخر سال بدهد و اگر در سال بعد، آن را به واهب ببخشد جزء فوائد سال بخشش، محسوب مىشود و اين در صورتى است كه هبه، مناسب شأن و حال او باشد پس اگر مناسب شأنش نباشد از فوائد سال، محسوب است و بايد خمس آن را بدهد خواه آن را هبه نمايد يا هبه ننمايد.