به ذمه، كمترين قيمت روز اداء و روز خريد را حساب كند و اين در صورتى است كه اموال مذكوره مال التجاره نباشد و الا ترقى قيمت مطلقا خمس دارد.
س 218 - شخصى ملكى را به قيمت گران خريده فعلا ارزش آن به نصف قيمت اولى رسيده حال مىخواهد تخميس كند آيا قيمت اولى را بايد حساب كند يا قيمت بعدى را؟
ج - اگر پولى را كه در مقابل ملك داده سال بر آن گذشته باشد خمس پول را بايد بدهد و اگر سال بر آن نگذشته خمس قيمت فعلى ملك، كافى است.
س 219 - جمعى از كشاورزان، مبلغى وام از بانك كشاورزى دريافت نموده و چاه عميقى حفر كرده و به مدت پنج سال وام دريافتى را به اقساط، پرداخت نموده‌اند فعلا كه چاه به ملك شخصى كشاورزان در آمده براى محاسبه سرمايه، همان وجه دريافتى از بانك، بايد جزء سرمايه محسوب گردد يا قيمت فعلى چاه؟.
ج - در مفروض سؤال بايد هر سالى هر مقدار از بدهى خود را از بابت چاه مىدهند خمس معادل آن را از قيمت آن بپردازند و در صورتى كه اداء خمس را تأخير انداخته باشند بايد خمس قيمت فعلى سهم خود را از چاه بپردازند.
س 220 - شخصى مىخواهد پدر خود را از زير دين، بيرون بياورد و مال او را حساب كند آيا مىتواند املاك پدر را به همان قيمت كه او در زمان حيات خود خريده حساب كند يا نه؟.
ج - اگر يقين داشته باشد كه پدر، خمس آنها را نداده واجب است خمس قيمت فعلى آنها را بپردازد و تفاوت قيمت را با حاكم شرع، مصالحه نمايد.
س 221 - شخصى ماشين كار خريده و خمس آن را نداده مىخواهد حساب كند، ماشين به قيمت خريد حساب مىشود يا به قيمت فعلى و همچنين شخصى زمين زراعتى و يا باغ خريده آيا قيمت خريد حساب مىشود يا قيمت فعلى.
ج - اگر از در آمد سال، خريده و خمس نداده قيمت فعلى را حساب كند.
س 222 - اينجانب در سال گذشته يك دانگ و نيم از يك ماشين كمپرسى جهت امرار معاش خريدارى و آن را جزء سرمايه در موقع حساب سال