مجمع الرسائل (فارسي) - الشيخ محمد حسن النجفي ( صاحب الجواهر ) - الصفحة ٥١٠
بر آنها تعلق مى گيرد و در اين قسمت نيز شرط است كه مخارجى را كه براى تحصيل معدن مانند كندن آن و گداختن (1) سنگ آن و امثال اينها خرج كرده باشد از اصل مال خارج كنند و ليكن اگر چيزى از معدن را خارج كرد و قصد اكتساب (2) به سبب آن را نداشت و قيمت آن مقدار افزايش يافت خمس بر مقدار زائد تعلق نمى گيرد (3).
3 - مالى كه در زير زمين پنهان كرده باشند (4) آن هم به منظور ذخيره كردن

= كفار حربى هستند؟
بنابر نظر بسيارى بلكه اكثر بزرگان و محققين معادن تابع زمين هستند بنابراين چاهها و معادن نفت كه اكثر و يا غالبا در زمينهاى مفتوح العنوة (زمينهائى كه در هنگام فتح و پيروزى آنها آباد بوده است) مى باشند به مقتضاى قواعد و موازين ملك تمام مسلمين مى باشند و به همين جهت ملكيت نفت و پديده‌هاى آن در ممالك اسلامى براى خصوص آن مملكت مشكل است خصوصا كه تقسيمات كنونى نتيجه استعمال يا زور بوده و هست بنابر اين بايد احتياط را ترك ننمايند و مواردى كه مسلمانان و غير مسلمانان در آن شريكند و آنهايى كه معتقد به خمس هستند و يا نيستند را بايد به نسبت هر كدام ملاحظه نمايند و تفصيل مطالب نسبت مسائل مذكور و اقسام ممالك و حكومتها در رسائل آثار تازه پديده بيان گرديده است.
(1) محمد كاظم طباطبائى - محقق خراسانى: اقوى اشتراط نصاب در اين قسم مانند قسم سوم نيز مى باشد و نصاب آن همان نصاب طلا است.
محمد باقر شيرازى: اقوى اشتراط نصب است و آن معادل 15 مثقال معمولى طلاى سكه دار يا 105 مثقال نقره سكه دار بعد از خارج كردن مخارج بدست آوردن آن است و تفصيل آن در آثار تازه پديد مبين است.
(2) محقق خراسانى: بلكه با قصد اكتساب نيز همين حكم را دارد.
(3) محمد باقر شيرازى: مگر از باب ارباح مكاسب.
(4) محمد كاظم طباطبائى - محمد باقر شيرازى: و يا در ديوار و بلكه در درخت نيز اگر صدق كنز و گنج بكند حكم مذكور جارى است.
(٥١٠)
مفاتيح البحث: التصديق (1)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 ... » »»
الفهرست