شد و عمارت را هم قيمت نموديم و به خود زوجه‌اش داديم كه نصف قيمت را بپردازد و در راه متوفى صرف نمائيم مقدارى از وجه نصف قيمت عمارت را داده و مقدارى هم باقى است و اظهار مىدارد كه هشت يك خودم در اين عمارت باقى است و طلبكارم در اين صورت اگر زوجه شخص متوفى بقيه وجه را ندهد وصى ها مديون هستند يا نه و ضمنا نصف عمارت و نصف گوسفندها با اثاثيه خانه به زوجه داده شده از نصف ديگر زوجه هشت يك مىبرد يا نه.
ج - در فرض مسأله اگر ساير ورثه غير از زوجه وصيت را امضا كرده باشند واجب است به همان نحوى كه موصى معين كرده عمل نمايند و امضاء زوجه ورد او اثرى ندارد و اگر ساير ورثه امضا نكرده باشند ربع مجموع مال به زوجه مىرسد و اين در صورتى است كه وصيت باشد و اگر به صلح اموال را منتقل نموده با شرط مذكور بايد مطابق صلح مزبور عمل نمايند.
س 783 - شخصى وصيت نموده كه ثلث اموال او را به مصرف خاصى برسانند و ملكى را براى اين منظور معين نموده و پس از مدتى از دنيا رفته اكنون ملكى را كه معين نموده اگر نسبت به موقع وصيت سنجيده شود نصف تركه بوده، و اگر نسبت به حين فوت حساب شود ثلث تركه مىباشد مستدعى است بفرمائيد وظيفه چيست.
ج - اگر وصيت به عين معينه يا مقدار كلى از مال مثلا پنجاه هزار تومان باشد ثلث يا كمتر و بيشتر بودن نسبت به اموال حين وفات موصى سنجيده مىشود يعنى اگر ارزش آن عين در حين وصيت به مقدار نصف تركه بود و بعد به جهت نقصان قيمت يا زيادى آن يا بدست آمدن مال ديگرى براى موصى، ارزش آن در حين وفات موصى به قدر ثلث تركه است تمامى آن عين ثلث است و اگر در حين وصيت ارزش آن به مقدار ثلث بود و بعد از جهت بالا رفتن قيمت يا پائين آمدن اموال ديگر موصى يا تلف بعضى از اموال او ارزش آن در حين وفات به مقدار نصف است