نداده خريده يا اين كه به ذمه خريده و مىخواهد كه بعد، از غير مخمس، ذمه خود را برئ نمايد، اكنون تصرفات شخص ثالث چه صورت دارد؟.
ج - تصرفات شخص ثالث، مانعى ندارد.
س 255 - شخصى كه در پرداخت خمس، كوتاهى مىكند چه حكمى دارد؟.
ج - معصيت كرده و تصرف در مالى كه خمس به آن تعلق گرفته جائز نيست و معاملات و تصرفات واقعه بر آن، در مقدار خمس، فضولى است.
س 256 - هر گاه كسى خمس و زكات نمىدهد - ولى نه بر سبيل انكار - و يا اموال او از طريق غير مشروع مانند ربا و رشوه و غيرهما، بدست آمده باشد انسان مىتواند بعنوان مهمانى و يا عناوين ديگر، در اموال چنين شخصى، تصرف نمايد، آيا صدقات مندوبه و روضه خوانى و ديگر مستحبات، به حال او نافع است يا نه؟.
ج - اگر انسان، احتمال بدهد خصوص اموالى كه مورد ابتلاء او است حرام نباشد يا شك در تعلق خمس و زكات بر آنها داشته باشد، تصرف در آنها جائز است و اما اگر علم به غصب بودن يا تعلق خمس و زكات بر آنها داشته باشد، تصرف جائز نيست و اگر در صورت تعلق خمس و زكات بر آنها تصرف كرد ضامن است و بايد خمس و زكات آنها را خود او اداء نمايد و صدقه مندوبه يا اعمال مستحبه ديگر در صورتى كه از مال حلال باشد صحيح است و مأجور خواهد بود لكن موجب برائت ذمه او از ديون ماليه نخواهد شد.
س 257 - گاهى شخصى كه خمس نمىدهد ميهمانى مىكند و از همان مال غير مخمس هم مصرف مهمانى مىنمايد آيا خوردن اين غذاها جائز است يا نه؟ و ديگر اين كه اگر تنها همان مبلغ مخارج سفره را تخميس نمايد - نه همه اموالش را - آيا خوردن آن غذاها مباح است يا نه؟.
ج - با شك در اين كه عين آنچه در سفره، حاضر مىشود متعلق خمس شده تصرف در آن اشكال ندارد ولى اگر بداند كه عين آن، متعلق خمس شده و پرداخت نشده يا با عين مالى كه خمس آن اداء نشده خريدارى شده تصرف در آن،