آخر سال مبلغ هزار تومان مطالبات داشته باشد آيا آن مبلغ را جزء موجودى خود به حساب آورد يا خير؟.
ج - در فرض سؤال اول، وجه مزبور، جزء در آمد سال دريافت مىباشد كه اگر صرف در مؤنه سال نشود بايد تخميس شود و در فرض سؤال دوم، اگر مطالبات، مدت دار باشد جزء در آمد سال وصول محسوب مىشود ولى چنانچه طورى باشد كه اگر مطالبات كند مىپردازند بايد خمس آن را بدهد.
س 69 - هر گاه حقوقى را كه دولت به كارمندان مىدهد در پرداخت آن تأخير نمايد بطورى كه وقتى پرداخت مىكند سال خمسى كارمند گذشته و حقوق، مربوط به چند ماه از سال قبل باشد بفرمائيد آيا دريافتى حقوق سال قبل، از عوائد سال قبل است يا از عوائد سال پرداخت و نيز بفرمائيد چنانچه حقوق در موقع خود، به حساب كارمند واريز شده لكن كارمند دسترسى به برداشت آن نداشته تا سال خمس رسيده چطور؟.
ج - در مورد سئول اول، بعيد نيست جزء عوائد سال پرداخت باشد و در مورد سؤال دوم، جزء عوائد سال قبل است و بايد خمس آن را بدهد.
س 70 - شخصى چند سال پيش، مبلغى را بعنوان وديعه به سازمان آب داده - البته مجبور بوده كه بپردازد - و بعد از مدت چندين سال، سازمان، پول او را رد مىكند آيا اين شخص مىتواند اين پول را جزء در آمد امسال حساب كند يا به محض گرفتن، بايد خمس آن را بدهد؟.
ج - در فرض سؤال، خمس آن را بعد از وصول، بايد بدهد.
س 71 - صاحب مغازه‌اى در موقع حساب، داراى مطالباب از مردم و بدهى به آنها و مقدارى نقدينه است آيا نقدينه را از بدهى، كسر نمايد و مطالبات را داخل در حساب سال آينده قرار دهد يعنى هر موقع، وصول شد جزء عوائد همان سال حساب كند يا نه؟.
ج - در فرض مسأله، آنچه مغازه، مقروض است بايد از موجودى، كسر شود و آنچه طلبكار است اگر مدت دارد و مدت آن، در سال آينده است از منافع سال آينده محسوب است و آنچه مدت ندارد و فعلا حق مطالبه دارد و براى رفاه حال