ج - در صورتى كه امضا كنندگان چك يا سفته مديون باشند دائن مىتواند دين مؤجل خود را به نقد بفروشد و راجع به سؤال دوم اگر يك طرف معامله مكيل و موزون نباشد مثل اسكناس فروش بكم و زياد اشكال ندارد بلى قرض دادن به شرط زياده مطلقا ربا و حرام است چه مكيل و موزون باشد چه غير آن س 83 - عده‌اى از كشاورزان براى خريد تراكتور و ساير وسائل كشاورزى احتياج به پول دارند به تاجر مراجعه و اظهار مىدارند كه مبلغى وجه بما بدهيد كه در موقع خرمن، گندم مىفرستيم بفروشيد علاوه بر كار مزد خروارى ده يا بيست تومان يا كمتر يا بيشتر از وجه گندم ارسالى ما كسر نمائيد اين معامله شرعا چه صورت دارد.
ج - اين معامله قرض ربوى و حرام است ولى اگر در مقابل پولى كه به آنها مىدهند مقدارى گندم پيش خريد كنند بى اشكال است.
س 84 - در مسأله (2080) توضيح المسائل فرموده‌ايد كه اگر مقدارى از جنسى كه به او زن يا پيمانه مىفروشند به زيادتر از همان جنس بفروشد ربا و حرام است اگر چه يكى كهنه و ديگرى نو باشد پس اگر اين طور باشد آن كاسبى كه مس خوب را تهيه كرده بخواهد بدهد و در عوض به همان مقدار مس شكسته و كهنه بگيرد چه فائده‌اى به حال او دارد و مس شكسته و كهنه را كسى از او به قيمت نو نمىخرد و ضرر زيادى بر او وارد مىشود.
ج - شخص مذكور مس نو را بفروشد به مبلغى كه ارزش دارد و به همان مبلغ هر مقدار بخواهد مس كهنه بخرد.
س 85 - نانوائى هفت كيلو آرد گندم تحويل مىگيرد و شش كيلو نان تحويل مىدهد آيا جايز و حلال است يا خير.
ج - ربا و حرام است وجهت تخلص از ربا آرد را بفروشد به پول و به همان پول نان بخرد ربا نيست و حلال است.