و هم از آب دلو و مانند آن استفاده كند، چنانچه طورى باشد كه بگويند: آبيارى با دلو و مانند آن شده، زكات آن بيست يك است و اگر بگويند: آبيارى با آب نهر و باران شده زكات آن ده يك است و اگر آبيارى با دلو غلبه داشته ولى چنان نباشد كه بگويند: با دلو آبيارى شده بايد ملاحظه نسبت كنند و احتياط آنست كه در نصف ده يك و در نصف ديگر بيست يك زكات بدهند.
مسأله 1885 - اگر شك كند كه آبيارى با آب باران و آب دلو به يك اندازه بوده يا آب باران غلبه داشته، مىتواند از نصف آن ده يك و از نصف ديگر آن بيست يك بدهد.
مسأله 1886 - اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران يا نهر مشروب شود و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد ولى با آب دلو هم آبيارى شود، و آب دلو به زياد شدن محصول كمك نكند، زكات آن ده يك است و اگر با دلو و مانند آن آبيارى شود. و به آب نهر و باران محتاج نباشد ولى با آب نهر يا باران هم مشروب شود و آنها به زياد شدن محصول كمك نكنند، زكات آن بيست يك است.
مسأله 1887 - اگر زراعتى را با دلو و مانند آن آبيارى كنند و در زمينى كه پهلوى آنست زراعتى كنند كه از رطوبت آن زمين استفاده نمايد و محتاج به آبيارى نشود، زكات زراعتى كه با دلو آبيارى شده، بيست يك و زكات زراعتى كه پهلوى آنست، ده يك مىباشد.
مسأله 1888 - مخارجى را كه براى گندم و جو و خرما و انگور كرده و معمول است كه آن مخارج را از خود زراعت مىدهند مىتواند از حاصل كسر كند و چنانچه باقيمانده آن به حد نصاب برسد، بايد زكات آن را بدهد و آنچه معمول نيست از خرمن بدهند بنابر احتياط لازم جزء نصاب حساب نمايند لكن زكات آن واجب نيست.
مسأله 1889 - تخمى را كه به مصرف زراعت رسانده، اگر از خودش باشد، به مقدار قيمت آن مىتواند از حاصل كسر كند. و اگر خريده باشد، مىتواند قيمتى را كه براى خريد آن داده، جزء مخارج حساب نمايد.
مسأله 1890 - اگر زمين و وسائل زراعت يا يكى از اين دو ملك خود او