بگيرد، در صورتى بايد خمس آن را بدهد كه آنچه را بدست آورده به تنهائى يا با منافع ديگر كسب او از مخارج سالش زيادتر باشد.
مسأله 1830 - در ماهى و حيوانات ديگرى كه انسان با فرو رفتن و يا بدون فرو رفتن در دريا مىگيرد اگر به حد نصاب برسد احتياط لازم دادن خمس است بدون كم كردن مخارج سال و اگر به حد نصاب نرسد در صورتى كه صرف در مؤنه سال نشود بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهند.
مسأله 1831 - اگر انسان بدون قصد اين كه چيزى از دريا بيرون آورد در دريا فرو رود و اتفاقا جواهرى به دستش آيد و قصد تملك آن را بنمايد بنابر احتياط واجب اگر به حد نصاب باشد بدون كم كردن مؤنه سال بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1832 - اگر انسان در دريا فرو رود و حيوانى را بيرون آورد و در شكم آن، جواهرى پيدا كند كه قيمتش هيجده نخود طلا يا بيشتر باشد، چنانچه آن حيوان مانند صدف باشد كه نوعا در شكمش جواهر هست، بايد خمس آن را بدهد و اگر اتفاقا جواهر بلعيده باشد، در صورتى خمس آن واجب است كه به تنهائى يا با منافع ديگر كسب او از مخارج سالش زيادتر باشد.
مسأله 1833 - اگر در رودخانه‌هاى بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهرى بيرون آورد، چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل مىآيد، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1834 - اگر در آب فرو رود و مقدارى عنبر بيرون آورد كه قيمت آن 18 نخود طلا يا بيشتر باشد، بايد خمس آن را بدهد، و چنانچه از روى آب يا از كنار دريا بدست آورد اگر قيمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنابر احتياط خمس آن واجب است.
مسأله 1835 - كسى كه كسبش غواصى يا بيرون آوردن معدن است، اگر خمس آنها را بدهد و چيزى از مخارج سالش زياد بيايد، لازم نيست، دوباره خمس آن را بدهد.
مسأله 1836 - اگر بچه‌اى معدنى را بيرون آورد، يا مال حلال مخلوط به