كند و آن مال تلف شود، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1801 - كسى كه خمس بدهكار است، اگر با اذن حاكم شرع خمس را به ذمه بگيرد كه بعد ادا نمايد مىتواند در تمام مال تصرف نمايد و منافعى كه از آن بدست مىآيد مال خود او است.
مسأله 1802 - كسى كه با ديگرى شريك است، اگر خمس منافع خود را بدهد و شريك او ندهد و در سال بعد از مالى كه خمسش را نداده براى سرمايه شركت بگذارد هيچ كدام نمىتوانند در آن تصرف كنند.
مسأله 1803 - اگر بچه صغير سرمايه‌اى داشته باشد و از آن منافعى بدست آيد ولى او مىتواند پيش از بلوغ او خمس او را بدهد و اگر بعد از تمام شدن سال خمس را ندهد نمىتواند در آن مال تصرف نمايد و در اين صورت بر خود صغير واجب است بعد از آن كه بالغ شد، خمس آن را بدهد.
مسأله 1804 - انسان نمىتواند در مالى كه يقين دارد خمسش را نداده‌اند تصرف كند ولى در مالى كه شك دارد خمس آن را داده‌اند يا نه، مىتواند تصرف نمايد.
مسأله 1805 - كسى كه از اول تكليف خمس نداده، اگر ملكى بخرد و قيمت آن بالا رود، چنانچه آن ملك را براى آن نخريده كه قيمتش بالا رود و بفروشد مثلا زمينى را براى زراعت خريده است، در صورتى كه آن را به ذمه خريده و از پول خمس نداده قيمت آن را داده، بايد خمس قيمتى را كه خريده بدهد. ولى اگر به عين خريده مثلا پول خمس نداده را به فروشنده داده، و به او گفته اين ملك را به اين پول مىخرم، در صورتى كه حاكم شرع معامله پنج يك آن را اجازه بدهد، خريدار بايد خمس مقدارى را كه آن ملك ارزش دارد بدهد.
مسأله 1806 - كسى كه از اول تكليف خمس نداده، اگر از منافع كسب چيزى كه به آن احتياج ندارد خريده و يك سال از منافع بدست آمده گذشته بايد خمس آن را بدهد. و اگر اثاث خانه و چيزهاى ديگرى كه به آنها احتياج دارد مطابق شأن خود خريده، در صورتى كه بداند در بين سالى كه در آن فائده برده آنها را خريده، لازم