مسأله 12 - در حصول استطاعت فرقى نيست بين اين كه در شهر حج يعنى شوال و ذيقعده و ذيحجه مال پيدا كند يا قبل از آن، بنابر اين اگر استطاعت مالى پيدا شود و استطاعت بدنى و ساير شرائط موجود باشد نمىتواند خود را از استطاعت خارج كند، حتى در اوائل سال و قبل از ماه هاى حج.
مسأله 13 - خدمه كاروانها كه وارد جده مىشوند اگر ساير شرايط استطاعت را دارند از قبيل داشتن وسايل زندگى بالفعل يا بالقوه و رجوع با كفايت، مثلا كار و صنعت و غير آن كه با آنها مىتوانند پس از مراجعت ادامه زندگى مناسب خود را بدهند مستطيع هستند و بايد حجة الاسلام بجا آورند و كفايت از حج واجب آنان مىكند، و چنانچه ساير شرايط را ندارند به مجرد امكان حج، براى آنان استطاعت حاصل نشده است و حج آنان استحبابى است و چنانچه بعدا استطاعت پيدا كردند بايد حج واجب را بجا آورند، و حكم روحانى كاروان نيز همين است لكن اگر بعد از مراجعت از مكه نياز به شهريه حوزه دارند مستطيع نمىشوند.
مسأله 14 - پزشكان يا كسان ديگرى كه با مأموريت به ميقات آمده اند و در ميقات جامع شرايط استطاعت هستند، واجب است حجة الاسلام بجا آورند هر چند كه لازم است مأموريت خود را نيز انجام دهند.
15 - س - كسى در مدينه مريض شده (سكته كرده) و فعلا در بيمارستان است و دكترها گفته‌اند كه بايد تا دو هفته استراحت كند، آيا بعد از مدت استراحت در صورتى كه حمل او براى انجام دادن اعمال مشكل باشد اگر او را به مكه ببرند وظيفه اين شخص چيست؟
ج - اگر سال اول استطاعت او است و قدرت اعمال حتى به نحو اضطرارى را ندارد از استطاعت افتاده و حج بر او واجب نيست ولى براى دخول مكه بايد محرم شود و با انجام اعمال عمره مفرده ولو اضطرارى آن از احرام خارج مىشود، و چنانچه سال اول استطاعت او نباشد و حج بر او مستقر شده اگر مأيوس از خوب شدن باشد بايد نايب بگيرد كه برايش عمره و حج تمتع انجام دهد و خودش براى دخول مكه محرم شود و عمره مفرده به طورى كه ذكر شد به جا آورد، و چنانچه براى اين شخص انجام اعمال حج تمتع ممكن باشد ولو به نحو اضطرار و انجام اضطرارى اعمال، لازم است محرم شود و هر مقدار از