بسم الله الرحمن الرحيم مقدمه بدان كه بر هر مكلف كه جامع شرائط باشد وجوب حج به دليل قرآن و احاديث وارده از نبى اكرم و ائمه معصومين (ع) ثابت است. حج يكى از اركان دين است و از ضروريات آن بشمار مىرود. ترك حج با اقرار به وجوب، يكى از گناهان كبيره و با انكار، موجب كفر است. خداوند متعال در قرآن مجيد فرمود:
" و لله على الناس حج البيت من استطاع اليه سبيلا و من كفر فان الله غني عن العالمين ".
شيخ كلينى (قده) به طريق معتبر از حضرت صادق عليه السلام روايت نموده كه هر كس از دنيا رود و حجة الاسلام را بجا نياورد بدون اين كه او را حاجتى ضرورى باشد يا آن كه به جهت بيمار شدن از آن باز ماند يا آن كه پادشاهى از رفتن آن جلوگيرى نمايد چنين كس در حال مردن به يهوديت يا نصرانيت از دنيا خواهد رفت. اين آيه و اين روايت در اهميت حج و وجوب آن كافى است و روايات بسيارى در اين دو قسمت وارد شده كه اين مختصر، گنجايش ذكر آنها را ندارد و چون كه مستحبات حج، بيش از آن است كه در اين رساله بيان شود، لذا به بيان مقدارى از آنها اكتفا كرده و بقيه را به كتب مفصله وا مىگذاريم كه بجا آوردن آنها به اميد ثواب اشكالى ندارد و نظر به اين كه اين مناسك براى فارسى زبانان مىباشد و تكليف آنها عمره و حج تمتع است اكتفا به بيان احكام آنها شد و قبل از شروع در مناسك كه مشتمل است بر دو باب و چند فصل و مسائلى چند، بعض مسائل و شرائط وجوب حجة الاسلام و بعض مسائل نيابت و وصيت به حج و چند مساله ديگر بيان مىشود.
مسأله 1 - حجة الاسلام كه حج واجب بر شخص مستطيع است بيش از يك مرتبه در