مىكند، معامله باطل است.
مسأله 2306 - بايد قرار معامله مساقات را پيش از ظاهر شدن ميوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن ميوه و پيش از رسيدن آن قرار بگذارند پس اگر كارى مانند آبيارى كه براى تربيت درخت و پرورش ميوه لازم است باقى باشد، معامله صحيح است و اگر نه اشكال دارد، اگر چه احتياج به كارى مانند چيدن ميوه و نگهدارى آن داشته باشد.
مسأله 2307 - معامله مساقات در بوته خربزه و هندوانه و خيار و مانند اينها صحيح نيست.
مسأله 2308 - درختانى كه از آب باران يا رطوبت زمين استفاده مىكند و به آبيارى احتياج ندارند اگر به كارهاى ديگر مانند بيل زدن و كود دادن و سمپاشى كه موجب زياد شدن يا مرغوبيت ميوه مىشود احتياج داشته باشد معامله مساقات در آن صحيح است. ولى چنانچه آن كارها در زياد شدن يا مرغوبيت ميوه تأثيرى نداشته باشند معامله مساقات اشكال دارد.
مسأله 2309 - دو نفرى كه مساقات كرده‌اند، با رضايت يكديگر مىتوانند معامله را به هم بزنند و نيز اگر در ضمن خواندن صيغه مساقات شرط كنند كه هر دو، يا يكى از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند، مطابق قرارى كه گذاشته‌اند، به هم زدن معامله اشكال ندارد، بلكه اگر در معامله شرطى كنند و عملى نشود، كسى كه براى نفع او شرط كرده‌اند، مىتواند معامله را به هم بزند.
مسأله 2310 - اگر مالك بميرد، معامله مساقات به هم نمىخورد و ورثه‌اش به جاى او هستند.
مسأله 2311 - اگر كسى كه تربيت درختان به‌ او واگذار شده بميرد چنانچه در عقد شرط نكرده باشند كه خودش آنها را تربيت كند، ورثه‌اش بجاى او هستند، و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند و اجير و كارگر هم نگيرند، حاكم شرع از