جايى كه مالك ندارد.
مسأله 1868 - اگر شك كند كه آنچه را خارج نموده است به حد نصاب رسيده است يا خير، احتياط واجب آن است كه امتحان نمايد يعنى از راه وزن كردن يا راههاى ديگر قيمت آن را معلوم نمايد.
مسأله 1869 - اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند، چنانچه بعد از كم كردن مخارجى كه براى آن كرده‌اند، اگر سهم هر كدام آنها به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلا برسد بايد خمس آن را بدهند.
مسأله 1870 - اگر معدنى را كه در ملك ديگرى است بدون اذن صاحب آن استخراج كنند آنچه از آن بدست مىآيد مال صاحب ملك است و چون صاحب ملك براى بيرون آوردن آن خرجى نكرده، بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده بدهد.
مسأله 1871 - اجير گرفتن براى اخراج معدن جايز است و اجاره كننده، مالك معدن مىشود در صورتى كه اجير به نحو خاص باشد يعنى جميع منافع او يا منفعت مخصوصه خارج كردن، براى اجاره كننده باشد اما اگر اجير به نحو مطلق باشد، در صورتى كه خودش قصد تملك كند، مالك مىشود.
مسأله 1872 - اگر معدن در زمين آبادى باشد كه مسلمين آن را به زور و غلبه بدست آورده‌اند مانند اكثر اراضى ايران و عراق، چنانچه مسلمانى آن معدن را اخراج كند مالك مىشود و بايد خمس آن را بپردازد، و اگر غير مسلمان اخراج كند مالك نمىشود. و اگر كافر معدنى را از زمينى كه در حال فتح مسلمين، موات است اخراج كند مالك نمىشود.
3 - گنج مسأله 1873 - گنج مالى است كه در زمين يا درخت يا كوه يا ديوار پنهان