دوم - آن كه هيچ يك از دو موقف را درك نكند نه اختيارى آنها را و نه اضطرارى را، پس اشكالى نيست در بطلان حج او، و بايد به همان احرام حج عمره مفرده كه عبارت است از طواف و نماز آن و سعى و تقصير و طواف نساء و نماز آن بجا آورد و از احرام محل شود، و اگر گوسفند همراه داشته باشد احتياطا ذبح كند، و بايد سال ديگر، حج بجا آورد اگر شرايط استطاعت را دارا باشد، در صورتى كه درك نكردن موقف بواسطه عذر باشد.
مسأله 1 - اگر درك نكردن دو موقف كه ذكر شد از روى تقصير بوده حج بر او مستقر مىشود و بايد سال ديگر چه شرايط باشد يا نباشد به حج برود.
مسأله 2 - احتياط مستحب آن است كه اين شخص كه حج او باطل شد و بايد عمره بجا آورد نيت عدول به عمره مفرده بكند.
سوم - آن كه درك كند اختيارى عرفه را با اضطرارى مشعر در روز، يعنى اضطرارى نهارى مشعر را، پس اگر اختيارى مشعر را عمدا ترك كرده باشد حج او باطل است، وإلا صحيح است.
چهارم - آن كه درك كرده باشد اختيارى مشعر را با اضطرارى عرفه، پس اگر اختيارى عرفه را عمدا ترك كرده حج او باطل است و الا صحيح است.
پنجم - آن كه درك كرده باشد اختيارى عرفه را با اضطرارى شب مشعر يعنى قبل از طلوع صبح، پس اگر اختيارى مشعر را با عذر ترك كرده است چنانچه گفته شد حج او صحيح است، و الا باطل است بنابر احتياط واجب.
ششم - آن كه درك كرده باشد اضطرارى ليلى مشعر و اضطرارى عرفه را پس اگر صاحب عذر باشد و اختيارى عرفه را عمدا ترك نكرده باشد ظاهرا حج او صحيح است، و غير صاحب عذر اگر اختيارى يكى را عمدا ترك كرده باشد حجش باطل است بنابر اقوى در يكى، و بنابر احتياط در ديگرى كه اختيارى مشعر باشد. و اگر به غير عمد باشد احتياط واجب در بطلان است.
هفتم - آن كه درك كرده باشد اضطرارى عرفه و اضطرارى يومى مشعر را، پس اگر ترك يكى از دو اختيارى را عمدا كرده باشد حج او باطل وإلا صحت بعيد نيست